Dziecko samo się wad wymowy nie pozbędzie

Problem dotyczy nie tylko dzieci, lecz także osób starszych po udarach, urazach, które w zasadzie już na etapie hospitalizacji powinny otrzymać pomoc logopedyczną.

Najczęściej spotykane zaburzenia mowy to:

* Opóźnienie rozwoju mowy
* Seplenienie międzyzębowe - język wsuwany między zęby podczas mówienia
* Seplenienie boczne - nieprawidłowa i nieprzyjemnie brzmiąca wymowa s z c dz sz ż cz dż ś ć ż dź wskutek nieprawidłowego ułożenia języka
* Nieprawidłowa wymowa k g
* Nieprawidłowa wymowa r
* Mowa bezdźwięczna
* Jąkanie

* w poradniach logopedycznych w NZOZ-ach
* w poradniach psychologiczno-pedagogicznych
* u logopedów w przedszkolach i szkołach
Pamiętaj, że:
* Dziecko nie wyrośnie z wady wymowy. Bez odpowiedniej terapii utrzyma się ona do końca życia!
* Większość zaburzeń mowy można zlikwidować, jeśli terapię rozpocznie się wcześnie.
* Rozwój mowy można wspomagać już od urodzenia m. in. przez ćwiczenia prawidłowego oddychania i połykania.
* Z porady logopedy możesz skorzystać zawsze, gdy niepokoi cię mowa dziecka.
* Szczególnie narażone na zaburzenia rozwoju mowy są dzieci przedwcześnie urodzone te, które zaczęły wcześniej niż rówieśnicy siadać, chodzić.
* Jeśli dziecko mówi niepoprawnie to nie jest to tylko problem z mówieniem, ale i z uczeniem się.
* Dorośli, którzy utracili możliwość słownego porozumiewania się wskutek udaru czy urazu mózgu mogą również korzystać z pomocy logopedy.

Rozwój mowy jest najbardziej intensywny w pierwszych latach życia i orientacyjnie przebiega tak:

* 0-1miesiąc - różne rodzaje krzyku, mlaskanie
* 2-6 miesiąc - głużenie, czyli wydawanie specyficznych dźwięków - również u dzieci niesłyszących
* Od 6 miesiaca - gaworzenie, czyli zamierzone powtarzanie zarówno dźwięków własnych jak i słyszanych od otoczenia, całe zestawy sylab; baba, mamamama - tylko dzieci słyszące
* Pierwsze urodziny - pierwsze słowa wypowiadane ze zrozumieniem; u niektórych dzieci 2 słowa u innych więcej
* Dwulatek - pierwsze proste zdania, poprawnie wymawia samogłoski, głoski p b m n t d l j ś ć ź dź ł w
* Między drugim a trzecim rokiem życia - następuje gwałtowny rozwój słownictwa - ok. 1000 słów
* Trzylatek - zaczyna posługiwać się dłuższymi zdaniami, nie dokonuje zmiękczeń
* Czterolatek - zadaje dużo pytań, nie powinien zamieniać kg na td lub odwrotnie, mogą się zdarzać wypowiedzi niegramatyczne
* Pięciolatek - wypowiedzi wielozdaniowe, prawidłowo wymawia sz ż cz dż
* Sześciolatek - pod koniec 6 roku życia poprawnie wymawia wszystkie głoski, nadal trwa rozwój słownictwa i już "tylko” doskonalenie języka

Wczesna terapia logopedyczna daje lepsze efekty

Kamila Dobosiewicz-Olechowska - logopeda z NZOZ Neuro-Psycho-Centrum w Lublinie, przedstawiciel Polskiego Związku Logopedów

• Czy do logopedy trzeba mieć skierowanie?

- Tak. Trzeba mieć skierowanie od lekarza rodzinnego lub pediatry, neurologa, laryngologa.

• Moje dziecko niewyraźnie mówi, oddycha ustami. Czy powinnam pójść do logopedy?

- Warto skontrolować dziecko najpierw u laryngologa. Jeśli oddycha ustami, trzeba sprawdzić, jaka jest przyczyna nieprawidłowości. Może mieć, np. powiększony migdał, który upośledza słuch, a to z kolei powoduje nieprawidłową wymowę.

Również sam nieprawidłowy tor oddychania osłabia pracę aparatu artykulacyjnego. Radzę wizytę u laryngologa i skierowanie od niego do poradni logopedycznej.

• Czy to prawda, że karmienie piersią ma wpływ na wymowę?

- Podczas karmienia piersią, pracują m.in. te mięśnie które odpowiadają za jedzenie i za mówienie. Gdy niemowlę ma kłopoty ze ssaniem, trzeba poradzić się lekarza, który sprawdzi, czy są prawidłowe odruchy w obrębie twarzy albo czy np. język nie jest przyrośnięty.

• Lekarz mi powiedział, że dziecko samo zacznie mówić. Ma cztery lata, wszystko rozumie, ale nie mówi...

- To że dziecko nas rozumie, a w zabawach z rówieśnikami nie odbiega od normy, nie znaczy, że problemów nie będzie i wreszcie zacznie mówić, i wszystko będzie dobrze. Z wielu wad się nie wyrasta. Dlatego nie wolno czekać, tracić lat, bo dziecko chętniej i lepiej reaguje na formę zabawy w niemowlęctwie niż później, jak już idzie do szkoły i niektóre odruchy ma utrwalone. Wczesna terapia da lepsze efekty - dziecko nie będzie musiało doganiać rówieśników.
(Kmo)