Dzisiaj (10 września) w Markowej na Podkarpaciu zostanie beatyfikowana rodzina Ulmów, zamordowana podczas II wojny światowej przez Niemców za ukrywanie Żydów. Po raz pierwszy jednocześnie na ołtarze zostanie wyniesiona cała rodzina: małżonkowie Józef i Wiktora oraz ich siedmioro dzieci. O rodzinie Ulmów powstała już książka, której współautorem jest ks . dr Paweł Rytel-Andrianik, były rzecznik Episkopatu Polski, obecnie szef Sekcji Polskiej Radia Watykańskiego i Vatican News oraz wicedyrektor Centrum Heschela KUL.
Zbrodnia w Markowej
Prawdopodobnie pod koniec 1942 roku Józef i Wiktoria Ulmowie z Markowej przyjęli pod swój dach dwie żydowskie rodziny z Łańcuta i Markowej. Na skutek donosu złożonego przez „granatowego policjanta” Włodzimierza Lesia kryjówka została odkryta przez Niemców.
24 marca 1944 roku żandarmi z posterunku w Łańcucie zamordowali Józefa i Wiktorię (będącą w zaawansowanej ciąży) oraz szóstkę ich dzieci, z których najstarsze liczyło 8 lat, a najmłodsze półtora roku. Zginęło także ośmioro ukrywanych Żydów, w tym dwie kobiety i dziecko.Zbrodnia w Markowej stała się symbolem martyrologii Polaków mordowanych za niesienie pomocy Żydom.
Książka o rodzinie Ulmów - odpowiedź na żywe zainteresowanie na świecie
O rodzinie Ulmów powstała już książka, której współautorem jest ks . dr Paweł Rytel-Andrianik, były rzecznik Episkopatu Polski, obecnie szef Sekcji Polskiej Radia Watykańskiego i Vatican News oraz wicedyrektor Centrum Heschela KUL. To pierwsza książka o nich wydana w trzech językach – są już edycje włoska i angielska, a w przygotowaniu jest też jej polska wersja, która zostanie wydana przez Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego i będzie dostępna bezpłatnie online.
O genezie tej wyjątkowej publikacji i kulisach jej powstawania ks. dr Rytel-Andrianik opowiedział Polskifr.fr Zdradził też, jak wielkim uznaniem cieszy się ona w mediach zagranicznych.
Jak to się stało, że w tak szybkim czasie napisaliście z włoską dziennikarką tę książkę o rodzinie Ulmów?
Pani Manuela Tulli jest dziennikarką ANSY – włoskiej agencji prasowej i na co dzień obsługuje wydarzenia w Watykanie. Zaproponowała mi współpracę po tym, jak była w Polsce z wizytą zorganizowaną przez naszą ambasadę i Ukrainy przy Stolicy Apostolskiej. Przejeżdżając przez Przemyśl i Rzeszów, będąc na lotnisku w podrzeszowskiej Jasionce, widziała zdjęcia Ulmów, ale nie znała tej rodziny.
Na koniec tego pobytu tak się złożyło, że papież Franciszek ogłosił dekret o heroiczności cnót i że będzie beatyfikacja rodziny Ulmów, a ona spotkała postulatora księdza Witolda Burdę. Od niego dostała krótki informator, folder o tej polskiej rodzinie.
Ona zachwyciła się tą rodziną, tym co zrobili i pomyślała, że dobrze byłoby zapoznać z nią Włochów. Szukała jednak kogoś, kto pomógłby w sprawach historycznych i języku polskim i tak zaproponowała mi, abyśmy razem napisali te książkę – podzielili się tematami. Ona napisała o losach rodziny Ulmów, mnie przypadła historia rodziny żydowskiej ukrywanej przez nich w Markowej i historyczny rys o II wojnie światowej, Polsce i Holokauście.
To nie tylko tekst, ale też zgromadzone przez Was materiały.
Są ikonograficzne materiały, jest bardzo dobre i bogate źródło zdjęć w muzeum Ulmów w Markowej, dostępne też w internecie – muzeumulmow.pl.
To pierwsza książka o tej rodzinie wydana we Włoszech. Jest to też pierwsza książka o nich wydana w trzech językach – są już edycje włoska i angielska, a w przygotowaniu jest też jej polska wersja, która zostanie wydana przez Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego i będzie dostępna bezpłatnie online.
Wstęp do naszej publikacji to rozmowa z księdzem kardynałem Marcello Semeraro, który będzie w niedzielę w Markowej beatyfikował Ulmów. Słowo wstępne napisał przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski abp Stanisław Gądecki.
Książka miała już swoją włoską premierę.Jak jest odbierana?
Nie spodziewałem się, że media wszelkiej proweniencji i wszystkich opcji – od lewa do prawa są tą książką zainteresowane, od „La Repubblica” do „La Verità”. Nie tylko w prasie katolickiej – na co mogliśmy liczyć – ale w prasie świeckiej i to niesamowite, że informacja o książce i o Ulmach poszła bardzo, bardzo szeroko i interesuje tak szeroką rzeszę Włochów.
Czy to nie oznacza, że historia zamordowanej przez Niemców podczas II wojny światowej polskiej rodziny Józefa i Wiktorii z ich siedmiorgiem dzieci: Stasią, Basią, Władziem, Franiem, Antosiem i Marysią i bezimiennym dzieckiem za to, że ukrywali u siebie sąsiadów – rodzinę żydowską, której za to, że są Żydami groziła śmierć – to historia uniwersalna?
Tak, przykład rodziny Ulmów jest uniwersalny – czytelny dla wszystkich, nie tylko wierzących. To wartość międzyreligijna, też międzynarodowa – w podstawowej warstwie między katolikami i Żydami, Polakami i Żydami, ale również doceniana przez innych – osoby z innych kręgów kulturowych, narodowościowych – przez to, że Ulmowie narażali swoje życie, żeby pomóc drugiemu człowiekowi.
Ks. dr Paweł Rytel-Andrianik
Jest księdzem diecezji drohiczyńskiej. Po święceniach kapłańskich w 2001 r. był przez dwa lata wikariuszem w parafii Ostrożany. Następnie został wysłany na studia zagraniczne, podczas których uzyskał następujące stopnie naukowe: licencjat z teologii na Papieskim Uniwersytecie Świętego Krzyża w Rzymie (2003); licencjat (2008) a następnie doktorat (2012) z nauk biblijnych i archeologii na Studium Biblicum Franciscanum w Jerozolimie; master (2011) a następnie doktorat (2015) na Uniwersytecie w Oksfordzie.Ponadto studiował w Jerozolimie na Uniwersytecie Hebrajskim, Hebrew Union College i na Écolebiblique et archéologiquefrançaise.
W 2012 został profesorem Pisma Świętego na Papieskim Uniwersytecie Świętego Krzyża w Rzymie. W latach 2013-2015 był zastępcą redaktora naczelnego tygodnika katolickiego „Niedziela” ds. Europy Zachodniej i Bliskiego Wschodu. Odznaczony Medalem Powstania w Getcie Warszawskim.
Publikuje także na portalu Polskifr.fr.Wraz z ManueląTulli jest autorem książki o rodzinie Ulmów. Dotychczas książka ukazała się w języku angielskim pt. „Martyred and BlessedTogether: The Extraordinary Story of the Ulma Family”, wydana przez amerykańskie wydawnictwo OurSundayVisitor oraz w języku włoskim pt. „Uccisero Anche i Bambini. Gli Ulma, la famiglia martire che aiuto gli ebrei”, której wydawcą jest dom wydawniczy Ares. W przygotowaniu jest polskie wydanie, które będzie dostępne bezpłatnie online.
Polskifr.fr