Sałatka z mniszka, jajecznica z kurdybankiem, zupa pokrzywowa, spaghetti z czosnkiem niedźwiedzim, na deser racuszki z kwiatem czarnego bzu. Zielony to kolor nadziei i wiosennego odrodzenia w kuchni. Podpowiadamy, jak wykorzystać naturalne nowalijki z ogrodu
Babka lancetowata
Nazywana baranim języczkiem, języczkiem polnym czy żywcem jest dziś uważana za zwykły chwast. Wystarczy zaparzyć ją w szklance i osłodzić miodem. Popijanie babki dobrze robi przy niedokrwistości i w czasie rekonwalescencji po długiej chorobie.
Po drugie jest wybornym dodatkiem do wszelkiego typu sałatek oczyszczających. Można podawać siekane listki babki z sosem jogurtowym, majonezowym lub śmietanowym. Można przyrządzać babkę jak szpinak. Można dodawać do zup i sosów.
Ale najlepsze są racuszki z listkami babki. Koniecznie w słonym cieście. Pod rozwagę smakoszy polecamy pierożki z nadzieniem złożonym z posiekanego szpinaku, babki i sera feta.
Chrzanówka z młodym lubczykiem i koperkiem
SKŁADNIKI na 4 porcje: litr maślanki, 4 łyżki świeżo startego chrzanu, 2 łyżki posiekanych liści chrzanu, kawałek wędzonki lub wędzonego żeberka, kawałek kiełbasy (w sumie około 15-20 dag), lubczyk (kilka listków), 2-3 jajka na twardo, śmietana, łyżka mąki, 2 ząbki czosnku, sól, pieprz, nieco naci pietruszki i koperku.
WYKONANIE: maślankę podgrzać, dodać chrzan i podsmażoną wędzonkę (żeberko) i kiełbasę, pokrojone lub posiekane jajka. Zagotować przez kilka minut. Doprawić solą, pieprzem i mąką roztrzepaną ze śmietaną (do słoika nalać nieco ciepłej wody, dodać łyżkę mąki i gęstą śmietanę, a następnie roztrzepać - nie będzie kluch). Na minutę przed zdjęciem garnka z paleniska dodać drobno posiekany lubczyk i wyciśnięty czosnek. Podawać z osobno ugotowanymi ziemniakami pokrojonymi w kostkę, posypując zupę na talerzu lub w miseczce szczypta drobno posiekanej naci koperku i pietruszki.
Czarny bez i cesarskie naleśniki
Kwiaty czarnego bzu w cieście naleśnikowym to wielki przysmak, a syrop z jego kwiatów to fantastyczny dodatek do deserów i lodów. Czarny bez za chwilę zakwitnie i warto mieć go na uwadze.
Naleśniki z kwiatów czarnego bzu doczekały się nawet wiersza: „Krzew przyjazny ludziom/ i nie taki znów dziki/ jeśli można z jego kwiatem/ smażyć naleśniki”. Wielkim łasuchem takich naleśników był cesarz Franciszek Józef I. Kiedy w 1906 r. był w Cieszynie, poddani poczęstowali go naleśnikami z czarnym bzem. Od tamtej pory był to jeden z ulubionych deserów monarchy, a naleśniki dostały dumną nazwę „cesarskie”.
Najpierw trzeba zrobić zwykłe naleśnikowe ciasto. Następnie maczać w nim kiście kwiatów, i kłaść na patelnię. Kiedy ciasto się zetnie, wyjąć łodygi, kwiaty zostaną w cieście. Po 3 minutach przewrócić naleśnik na drugą stronę i usmażyć na złoto.
Czosnek niedźwiedzi z makaronem
SKŁADNIKI: 1 opakowanie makaronu, 2 szklanki posiekanych liści czosnku niedźwiedziego, sól, oliwa, kawałek sera Bursztyn, świeżo zmielony pieprz.
WYKONANIE: makaron ugotować w osolonej wodzie. Na oliwie udusić posiekany czosnek niedźwiedzi, dodać odcedzony makaron, posypać 4 łyżkami starego sera Bursztyn, doprawić pieprzem.
Kaczeńce i inne kwiaty
Kaczeńce to pierwsze zwiastuny wiosny. Okazuje się, że ich spore pąki można marynować w soku cytryny czy limonki, w occie z oliwą, w solance jak ogórki. Okazuje się, że marynować można także pączki kwiatowe mniszka lekarskiego, żarnowca - czy latem - owce nasturcji, którymi nasze babcie zastępowały kapary.
Zamarynować można nawet pączki pierwiosnka. Jak? W wyparzonych słoiczkach układamy świeże pączki pierwiosnka. Robimy marynatę z octu jabłkowego, listka laurowego, ziela angielskiego, pieprzu, kardamonu, otartej skórki z cytryny i brązowego cukru. Marynatę doprowadzamy do wrzenia, po kilku minutach cedzimy, zalewamy pąki pierwiosnków, do każdego słoiczka wkładamy po 1 goździku. Pasteryzujemy i odstawiamy na 2 tygodnie. Pierwiosnkowe kapary są doskonałym dodatkiem do sałatek, tatara, zimnych mięs i pieczystego.
Kurdybanek do jajecznicy
SKŁADNIKI: 3 jajka, 2 łyżki śmietany, 3 łyżki pokruszonego białego sera, 1 łyżka posiekanego kurdybanka, sól, pieprz, masło.
WYKONANIE: na patelni roztopić masło, wlać jajka rozkłócone z kurdybankiem, dodać ser, śmietanę, smażyć 3 minuty, doprawić solą z pieprzem.
Mniszek w konfiturze
SKŁADNIKI: 20 dag płatków z mniszka, 20 dag cukru, 1 i ½ szklanka wody, sok z 1 cytryny, 1 żelfix.
WYKONANIE: Z każdego kwiatka oberwać pałatki. Zalać na noc gorącym syropem z wody i cukru, dodać sok z cytryny. Odstawić na noc. Następnego dnia smażyć na wolnym ogniu 30 minut. Dodać żelfix. Gorące konfitury nakładać do jak najmniejszych słoiczków. Według ludowej medycyny konfitura z mniszka jest znakomitym lekiem na przeziębienie, wzmacnia odporność i poprawia samopoczucie.
Pokrzywa w zupie
SKŁADNIKI: dobry pęczek pokrzyw młodych, 150 ml śmietany 30%, 40 dag goleni wołowej, 2 marchewki średnie, 2 pietruszki średnie, 0,5 selera średniego, 4 ziemniaki młode, listek, ziele, sól, pieprz.
WYKONANIE: nastawić w garnku 3 litry wody. Dodać obrane warzywa, listek laurowy, ziele angielskie, nie solić. Mięso wrzucić na wrzątek, by nie straciło wartości smakowych. Gotować do miękkości, nie soląc. Pokrzywy wypłukać, oddzielić listki. Dusić na łyżce masła, dodać śmietanę i dusić jeszcze przez 15 minut, by pokrzywa zmiękła. Dodać odrobinę wywaru z mięsa i blenderować na gładką masę. Miękkie mięso wyjąć z wywaru, dodać pokrzywę i doprowadzić do wrzenia, chwilę gotować, doprawić pieprzem i solą do smaku. Wlać pozostałą śmietanę, zagotować. Kilka listków pokrzywy usmażyć w patelni na głębokim oleju, by udekorować zupę na talerzach.
Tak przygotowaną zupę serwować z mięsem pokrojonym w mniejsze kawałki i ziemniakiem ugotowanym osobno, pokrojonym na ćwiartki.
Szczaw na sałatkę i do zupy
Młody szczaw świetnie smakuje z pomidorami i cebulą. Można dodawać go do twarożków, do naleśników, ale wiosną najlepsza jest zupa szczawiowa. Z upodobaniem jadał ją król Stanisław August Poniatowski. Oto receptura Paula Tremo, kuchmistrza króla: „Szczaw wypłucz, usiekaj, włóż w rondel i dodaj w proporcyją masła świeżego, co uduś trochę, i dobrym nalej rosołem, a gotuj kwadrans. Kiedy w lecie szczaw bardzo jest kwaśny, to gdy go usiekasz, wyciśnij sok z niego. Z szczawiu marynowanego także się tym samym robi sposobem. Wyjąwszy go z słoja, usiekaj, nalej rosołu, przygotuj, a jeżeli chcesz, to dodaj trochę masła”.
Najpierw dokładnie umyty szczaw siekamy w grube kawałki i wrzucamy do garnka z roztopionym masłem. Trochę soli, trochę pieprzu i smażymy na ostrym ogniu. Gdy listki będą z lekka chrupiące podlewamy je wodą, dusimy przez 5 minut. Następnie zalewamy bulionem, doprawiamy jogurtem lub śmietaną. Jeszcze trochę siekanego koperku i można zalewać ćwiartki jajek. Ja dodaję kapary i szczawiowa gotowa.