Szanowny Czytelniku!
Dzięki reklamom czytasz za darmo. Prosimy o wyłączenie programu służącego do blokowania reklam (np. AdBlock).
Dziękujemy, redakcja Dziennika Wschodniego.
Zbigniew Grochowski i jedna z jego fotografii
Rodowity lublinianin Zbigniew Grochowski, rocznik 1926, pierwszy miesiąc Powstania Warszawskiego przeżył na Starym Mieście. Dzięki pasji do fotografowania uwiecznił na zdjęciach zryw warszawiaków. W czwartek spotkał się z lubelską młodzieżą.
Powstanie do dziś budzi żywe wspomnienia. – Zrobiłem kilkanaście klatek z Powstania, bo tylko tyle miałem kliszy – mówi Zbigniew Grochowski.
Grochowski urodził się 31 sierpnia 1926 w Lublinie. Wybuch wojny zastał jego rodzinę w Brześciu. Późną jesienią 1939, po pierwszych wywózkach Polaków na Syberię, rodzice zdecydowali o ucieczce do krewnych w Lublinie. Na skutek zaangażowania ojca w działalność konspiracyjną i aresztowania krewnych matki, rodzina przeniosła się do Warszawy, gdzie przeżyła okupację. Zbigniew Grochowski ukończył tajne gimnazjum i przystąpił do Szarych Szeregów, biorąc udział w akcjach małego sabotażu i fotografując niemieckie obiekty oraz uliczne egzekucje.
Pierwszy miesiąc Powstania Warszawskiego spędził na Starym Mieście przy ulicy Sapieżyńskiej 10, pod przybranym nazwiskiem Stefan Zabłocki. Po kapitulacji, wraz z ewakuowaną ludnością cywilną, trafił z matką i bratem do obozu przejściowego Dulag 121 w Pruszkowie, a następnie do obozu pracy w Niemczech.
– Po wojnie robiłem zdjęcia na Woli. W piwnicach znalazłem ludzkie kości. Były to ofiary brutalnych niemieckich egzekucji. Ludzi spędzali do piwnicy, wrzucali kanister z benzyną i podpalali. Jedni ginęli od wybuchu paliwa, inni palili się żywcem – dodaje. Na Woli Niemcy zamordowali około 80 tysięcy cywilów.
W Lublinie zrobił maturę, studia na UMCS i dostał nakaz pracy w Legnicy, gdzie mieszka do dziś. Do dziś dzieli się wojennymi wspomnieniami z młodzieżą – wczoraj robił to podczas spotkania w Lubelskim Urzędzie Wojewódzkim. ()
Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”
Program obchodów 1 marca 2019 r.
Godz. 9. Złożenie kwiatów i zapalenie zniczy przy Mogile – Pomniku Zamordowanych na Zamku Lubelskim w latach 1944–1954 – cmentarz przy ul. Unickiej.
9.30. Złożenie kwiatów i zapalenie zniczy w bramie Zamku Lubelskiego oraz pod Pomnikiem Zaporczyków na Placu Zamkowym w Lublinie.
10.00. Msza św. w intencji poległych, zamordowanych i zmarłych „Żołnierzy Wyklętych” w kościele pw. Michała Archanioła w Lublinie, ul. Fabryczna 19.
11.00. Uroczystości pod pomnikiem „Żołnierzy Wyklętych” przy kościele pw. Michała Archanioła w Lublinie.
Apel pamięci, salwa honorowa.
Złożenie kwiatów i zapalenie zniczy.
Po zakończeniu uroczystości kwiaty pod pomnikami NSZ i WiN złożą delegacje urzędów i kombatantów.
13.00. Otwarcie wystawy Zapomniane „ogniwo”. Konspiracyjne organizacje młodzieżowe na ziemiach polskich w latach 1944/45–1956, plac Teatralny 1 (CSK w Lublinie).
