Nie żyje profesor Zdzisław Targoński. To bolesna strata dla lubelskiej nauki i sportu

Zdzisław Targoński urodził się 27 października 1947 roku w Lublinie. W latach 1954-61 uczęszczał do Szkoły Podstawowej nr 4 w Lublinie, mieszczącej się w przedwojennym, już nieistniejącym budynku przy obecnej Alei Spółdzielczości Pracy pomiędzy ul. Obywatelska, a Połaniecką.

W latach 1961-1966 uczył się w Technikum Chemicznym w Lublinie w klasie o specjalności „technologia chemiczna”. Jednocześnie w 1963 r podjął treningi w sekcji szermierczej AZS-KUL, która następnie została przeniesiona do Klubu Środowiskowego AZS Lublin. W kolejnych latach uczestniczył w zawodach szermierczych, głównie we florecie, a także w letnich obozach sportowych. W tej grupie był Arkadiusz Godel, późniejszy mistrz świata juniorów z 1972 roku i złoty medalista olimpijski w drużynie floretowej z Monachium w 1974 r., którego prowadził trener, wywodzący się także z tej sekcji szermierczej, Andrzej Gottner, późniejszy trener kadry narodowej i sekcji szermierczych we Włoszech. Zdzisław Targoński z uwagi na problemy zdrowotne, po kilku latach musiał zrezygnować z uprawiania wyczynowo szermierki. Jednocześnie splot wydarzeń sprawił, iż z uwagi na braki kadry szkoleniowej w sekcji szermierczej został przez AZS Lublin wysłany na szermierczy kurs instruktorski w 1968 r., a następnie stopniowo był zatrudniany w AZS do pełnego etatu jako instruktor szermierki. Po przejściu na emeryturę fechmistrza Jana Janiszewskiego, był jedynym prowadzącym tę sekcję. Przygoda z szermierką się zakończyła w 1975 r., po likwidacji sekcji szermierczych w Klubie Środowiskowym AZS Lublinie, a później po odejściu z klubu Energetyk.

Po zdaniu matury został w 1966 r. przyjęty na kierunek „chemia” Wydziału Mat-Fiz-Chem. Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie. Studia ukończył w 1971 roku z wynikiem bardzo dobrym.

Po ukończeniu studiów podjął pracą w charakterze nauczyciela w Technikum Spożywczym w Lublinie, godząc równolegle pracę w Klubie Środowiskowym AZS Lublin jako instruktor szermierki. Z chwilą gdy te zajęcia zaczęły ze sobą kolidować zrezygnował z pracy w technikum, gdzie prowadził głównie zajęcia z chemii i podjął pracę w Akademii Rolniczej w Lublinie.

1 listopada 1973 roku podjął pracę na stanowisku starszego asystenta w Zakładzie Technologii Rolnej, Instytutu Chemii i Technologii Rolnej, Wydziału Rolniczego Akademii Rolniczej w Lublinie. Pracę doktorska obronił przed Radą Wydziału Technologii Żywności, Akademii Rolniczej w Poznaniu w 1978 roku i uzyskał stopień naukowy doktora nauk technicznych z zakresu technologii i chemii żywności.

Stopień naukowy doktora habilitowanego nauk technicznych nadała mu w 1986 roku Rada Wydziału Technologii Żywności, Akademii Rolniczej w Poznaniu. W latach 1978-88 pracował na stanowisku adiunkta, następnie docenta, od 1990 r. na stanowisku profesora nadzwyczajnego, a od 1999 r. profesora zwyczajnego. Tytuł profesora nauk rolniczych uzyskał w 1995 roku.

Wyjeżdżał 4-krotnie za granicę jako visiting profesor; University British Columbia w Vancuve (Kanada), Narodowy Uniwersytet Rolniczy w Kijowie (Ukraina), Taiyuan Uniwersytet w Taiyuan (Chiny), Ain Shams University w Kairze (Egipt ).
W ramach programu Tempus wielokrotnie wizytował uczelnie wyższe Francji, Włoch, Holandii, Belgii. Odbył średnioterminowe staże naukowe w Instytucie Biochemii w Moskwie oraz Instytucie Biotechnologii i Inżynierii Genetycznej w Trieście ( Włochy). W 2007 roku otrzymał godność doktora honoris causa Narodowego Uniwersytetu Rolniczego w Kijowie, w 2015 r. godność doktora honoris Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, a w 2019 r. godność doktora honoris Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie. Jest odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem Komisji Narodowej, Nagrodami I Stopnia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w latach 2002-08 oraz w 2017 roku nagrodą Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego za całokształt dorobku naukowego, papieskim Medalem Pro Ecclesia et Pontifice, Medalem Lumen Mundi, odznaczeniami Akademickiego Związku Sportowego, w tym jest honorowym członkiem AZS, nagrodą Prezydenta Miasta Lublin za działalność w sporcie akademickim za 2018 r. , nagrodami JM Rektora Akademii Rolniczej w Lublinie.

Prace badawcze prof. dr. hab. Zdzisław Targońskiego koncentrowały się w następujących specjalizacjach; biotechnologia żywności, biotechnologia przemysłowa, towaroznawstwo surowców i środków spożywczych, żywienie człowieka.
Prof. Targoński był autorem lub współautorem 291 publikacji naukowych, w tym m.in. 140 oryginalnych prac naukowych, 106 artykułów popularnonaukowych, komunikatów na sympozja i sesje naukowe, 5 rozdziałów w książkach, 13 opracowań nie przeznaczonych do publikacji. Jestem współautorem 27 patentów i wzorów użytkowych oraz ponad 160 ekspertyz, opinii i recenzji. Był kierownikiem lub wykonawca w 16 projektach badawczych realizowanych na zlecenie różnych jednostek w tym; Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Komitetu Badań Naukowych, Narodowego Centrum Badań i Rozwoju i innych.
Opublikował szereg prac w czasopismach zagranicznych takich jak; Biotechnol. Letters, Biotechnol. and Bioeng., Enzyme Microb. Technol., Acta Biotechnol., Syst. Appl. Microbiol. , Appl. Biol. Comm., Le Lait , J. Microbiol. Biotechnol., Lett. Appl. Microbiol., J. Inst. Brew. J Functional Foods, Plots One, Current Microbiology, Preparative Biochemistry & Biotechnology, Molecules, Int. J. Mol. Sci., Scientific Reports ” i inne.

W 1990 roku na Wydziale Rolniczym, Akademii Rolniczej powołano kierunek nauczania „technologia żywności”, powierzając dr hab. Zdz. Targońskiemu funkcję prodziekana m.in. odpowiedzialnego za tworzenie tego kierunku. Przygotował program nauczania, zaproponował obsadę kadrową i zaczął tworzyć podstawy funkcjonowanie tego kierunku. Ponadto przygotował programy nauczania i prowadził wykłady z następujących przedmiotów; ogólna technologia żywności, biotechnologia żywności, specjalizacja – biotechnologia żywności. Jako prodziekan był odpowiedzialny także za studia niestacjonarne na kierunku "rolnictwo". Był organizatorem i opiekunem studenckiego koła naukowego technologów żywności przy Lubelskim Oddziale PTTŻ.

W 1996 r. został wybrany przez społeczność akademicką na stanowisko prorektora ds. studenckich i dydaktyki. Pełniąc tę funkcję przez 2 kadencje, w latach 1996-2002, wniósł znaczący wkład w rozwój międzynarodowej współpracy studenckiej i wymiany międzynarodowej w ramach programów Tempus i Erasmus, a także w rozwój życia kulturalnego i sportowego studentów Akademii Rolniczej w Lublinie. Najlepszym przykładem są liczne międzynarodowe sukcesy Zespołu Pieśni i Tańca „Jawor” czy zdobycie tytułu Akademickiego Mistrza Polski męskiej drużyny koszykówki w Akademickiej Lidze Koszykówki.
W 2000 roku opracował program nauczania na kierunek Biotechnologia, który został uruchomiony od 2001 roku. Zaproponował wykładowców do poszczególnych przedmiotów oraz wytyczył obszary rozwoju tego kierunku na Uczelni. Jako wykładowca prowadził na tym kierunku następujące przedmioty; Biotechnologia żywności, Biotechnologia medyczna oraz specjalizację biotechnologia żywności i seminarium dyplomowe.
Z Jego inicjatywy powołany został także kolejny kierunek nauczania tj. towaroznawstwo. Dla tego kierunku przygotował program nauczania, obsadę personalną i wytyczył kierunki jego rozwoju. W ramach tego kierunku prowadził przedmiot "Zafałszowania produktów i metody ich wykrywania "

W latach 2002-2008 pełniąc funkcję rektora Akademii Rolniczej, a następnie Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie, w istotny sposób przyczynił się do powiększenia bazy naukowo-dydaktycznej, poprzez budowę nowych obiektów i modernizacje już istniejących, co pozwoliło na utworzenie 5 nowych kierunków nauczania, znacząco zwiększając ofertę edukacyjną Uczelni.
Wielokrotnie pełnił funkcję przewodniczącego Uczelnianej Komisji Rekrutacyjnej, członka Uczelnianej Komisji Rekrutacyjnej i Wydziałowej Komisji Rekrutacyjnej. Był współtwórcą kierunku Dietetyka, który prowadzony jest na Wydziale Nauk o Żywności i Biotechnologii. Przez 2 lata byłem przewodniczącym Komisji programowej dla tego kierunku.

Po przejściu na emeryturę w 2018 r. prowadził wykłady na kierunku biotechnologia z przedmiotów; Biotechnologia farmaceutyczna, Historia biotechnologii i współczesność, Biotechnologia żywności.
Dorobek w zakresie kształcenia kadr w pierwszym rzędzie związany był z funkcjonowaniem Katedry Biotechnologii, Żywienia Człowieka i Towaroznawstwa Żywności UP w Lublinie i dotyczy promotorstwa 22 rozpraw doktorski. Drugą formą promowania kadr naukowych były recenzje wykonywane na zlecenie rad wydziałów i Centralnej Komisji do spraw Stopni i Tytułów ( CK). Łącznie wykonał 156 recenzjiw tym; 4 recenzje na tytuł doktora honoris causa, 22 recenzji dorobku na tytuł naukowego profesora na zlecenie rad wydziałów, 38 opinii dotyczących wniosków o nadanie tytułu naukowego profesora na zlecenie CK, 20 recenzji dorobku kandydatów ubiegających się o stopień naukowy doktora habilitowanego, 66 ocen rozpraw doktorskich, 6 rozpraw doktorskich i oceny przebiegu postępowania o nadanie stopnia naukowego doktora na zlecenie CK . Ponadto był 120-krotnie przewodniczącym komisji habilitacyjnych w postępowaniu o nadanie stopnia naukowego doktora habilitowanego.

Był promotorem 72 prac magisterskich i 18 prac inżynierskich. Ponadto recenzował ponad 150 prac magisterskich i inżynierskich.
Podczas pełnienia funkcji kierownika Katedry 3-ech pracowników uzyskało tytuł naukowy profesora, a 9-ciu uzyskało stopień naukowy doktora habilitowanego. Jako inicjator utworzenia Wydziału Nauk o Żywności i Biotechnologii ma znaczący udział w uzyskaniu przez Wydział uprawnień do nadawania stopnia doktora i doktora habilitowanego.

* Informacje o prof. Zdzisławie Targońskim zaczerpnięto z przygotowywanej publikacji „Historia jednej z rodzin Targońskich, w tym Zdzisława Targońskiego ( ur. 27.10.1947 r.) w relacji wspomnieniowej „