Przeglądarka, z której korzystasz jest przestarzała.

Starsze przeglądarki internetowe takie jak Internet Explorer 6, 7 i 8 posiadają udokumentowane luki bezpieczeństwa, ograniczoną funkcjonalność oraz nie są zgodne z najnowszymi standardami.

Prosimy o zainstalowanie nowszej przeglądarki, która pozwoli Ci skorzystać z pełni możliwości oferowanych przez nasz portal, jak również znacznie ułatwi Ci przeglądanie internetu w przyszłości :)

Pobierz nowszą przeglądarkę:

Magazyn

6 grudnia 2017 r.
12:23

Niesamowite stare zdjęcia Lublina autorstwa Edwarda Hartwiga. Już można je oglądać

Kolekcja lubelskich zdjęć Edwarda Hartwiga została uporządkowana i w pełni udostępniona online dzięki projektowi „Lublin. Opowieść o mieście”. Ponadto wraz z relacjami świadków historii wybrane zdjęcia genialnego fotografa stworzą „Opowieść o Lublinie” na specjalnie w tym celu powstałym portalu. Wiele zdjęć jest udostępnionych po raz pierwszy.

AdBlock
Szanowny Czytelniku!
Dzięki reklamom czytasz za darmo. Prosimy o wyłączenie programu służącego do blokowania reklam (np. AdBlock).
Dziękujemy, redakcja Dziennika Wschodniego.
Kliknij tutaj, aby zaakceptować

W listopadzie 2004 roku do Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN” trafiła część spuścizny fotograficznej Edwarda Hartwiga. Materiały zostały przekazane po uroczystości nadania nazwy Zaułkowi Hartwigów. W obecności członków rodziny, między innymi Julii Hartwig, Ewa Hartwig-Fijałkowska – córka Edwarda Hartwiga – przekazała Tomaszowi Pietrasiewiczowi lubelskie zdjęcia swojego ojca. W październiku 2014 roku Ewa Hartwig-Fijałkowska przekazała kolejną część zasobu Edwarda Hartwiga. Ostatnie materiały trafiły do Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN” w 2016 roku. W ten sposób do Ośrodka trafiło 3339 zdjęć Edwarda Hartwiga.

Materiał był w niewielkim stopniu zdigitalizowany w 2007 roku. Kompleksową digitalizację i uporządkowanie materiałów zrealizowano w 2016 roku. W 2017 roku materiał został udostępniony online w Bibliotece Multimedialnej Teatru NN dzięki projektowi „Lublin. Opowieść o mieście”. W ramach projektu wybrane zbiory fotograficzne i Historii Mówionej zostały opracowane i udostępnione w formie opowieści, tworząc cyfrowe narracje.

W udostępnionym zasobie znajduje się 206 zdjęć przedwojennych, 134 zdjęć wykonanych w latach 50. (nie później niż do 1954 roku), 957 zdjęć wykonanych w 1954 roku oraz 1679 zdjęć powstałych w latach 70. i 80. XX wieku. Oprócz podziału chronologicznego zdjęcia Lublina można uporządkować według topografii. Najpopularniejsze miejsca fotografowane przez Edwarda Hartwiga to Stare Miasto i Śródmieście, które fotografował we wszystkich wyróżnionych okresach.

Co można zobaczyć na zdjęciach?

W okresie przedwojennym na zdjęciach pojawiają się: Brama Grodzka, Brama Krakowska, Brama Zasrana, Wieża Trynitarska, wzgórze Czwartek, Rynek, kościół oo. dominikanów, katedra, kościół ss. bernardynek (jezuitów), kościół oo. bernardynów, kościół oo. kapucynów, kościół oo. karmelitów, kościół św. Agnieszki, kościół ss. wizytek, a także figura św. Jana Nepomucena, która znajdowała się na łąkach za ulicą Podwale oraz kapliczka Boża Męka. Edward Hartwig fotografował też ulice: Krakowskie Przedmieście, Podwale, Rybną, Szambelańską, Olejną i Złotą, ponadto plac Litewski, pocztę, Ratusz, Teatr im. J. Osterwy, Ogród Saski, Zamek Lubelski i Podzamcze.

Większość zdjęć przedwojennych to stykówki pochodzące z albumu fotograficznego zawierającego 36 kart. Na 34 kartach wklejono po 6 stykówek, na jednej karcie 5 (prawdopodobnie 1 stykówka się oderwała), na jednej karcie 3 stykówki. Zdjęcia w albumie pochodzą z okresu przed 1939 rokiem, do 1954 roku. W albumie są też zdjęcia Lublina, Chełma, Kazimierza. Niektóre zdjęcia są zaznaczone krzyżykiem wykonanym ołówkiem lub niebieskim kółkiem. Zdjęcia nie są umieszczone według kolejności topograficznej ani według kolejności chronologicznej. Kilka sty-kówek zostało błędnie odbitych.

W kolekcji zdjęć przedwojennych są również negatywy celuloidowe o formacie 6 x 6 cm; w kilku przypadkach zachowała się stykówka i odpowiadający jej negatyw.

Tak jest w przypadku jednego ujęcia Bramy Grodzkiej od strony dzielnicy żydowskiej – nieco uszkodzony negatyw, stykówka i reprodukcja zdjęcia zostały opublikowane w albumie Lublin i okolice. Wspomnienie.

W kolekcji znajdują się także stykówki i negatywy takich obiektów jak: Brama Krakowska, zimowy widok wzgórza Czwartek, ujęcie ulicy Złotej z kościołem oo. dominikanów, kościół oo. bernardynów, kościół ss. wizytek, plac Litewski i Ratusz.

Zdjęcia wykonane przez Edwarda Hartwiga w latach 50. XX wieku pokazują głównie Stare Miasto oraz Śródmieście. Wśród nich są Brama Grodzka, Brama Krakowska, kościół ss. wizytek, Wieża Trynitarska, ulice Podwale i Szambelańska, targ przy ulicy Karmelickiej. Na szczególną uwagę w zbiorze z tego okresu zasługują liczne ujęcia Rynku i Starego Miasta z widocznymi zniszczeniami po bombardowaniu Lublina we wrześniu 1939 roku. Fotograf wracał kilkakrotnie na ten obszar, co widać na przykładzie zabudowy wzdłuż ulicy Bramowej. Edward Hartwig sfotogra-fował też widok na nieistniejącą dzielnicę żydowską ze wzgórza Czwartek. Obszar ten widać także na zdjęciach przedstawiających procesję Bożego Ciała idącą wzdłuż ulic Ruskiej i Szkolnej. Ponadto z tego okresu pochodzą zdjęcia przedstawiające łąki rozpościerające się za klasztorem oo. dominikanów. Fotograf wykonał też panoramę miasta z wieży ciśnień, która znajdowała się na placu Wolności.

Zdjęcia to w przeważającej części negatywy o formacie 6 x 6 cm oraz stykówki pochodzące z albumu Lublin i okolice. Wspomnienie. W albumie znajduje się wspomniana stykówka z panoramą Lublina, która ma również swój negatyw. Jest to unikalna panorama wykonana z wieży ciśnień; na negatywie widoczne są czubki butów fotografa.

Interesującą częścią kolekcji są zdjęcia wykonane w 1954 roku. W jej skład wchodzą fotografie wykonane podczas odbudowy miasta, która była prowadzona od lutego do lipca 1954 roku, widoki miasta w dniu 22 lipca, dokumentacja Lublina po odbudowie oraz fotografie wykonane podczas Centralnej Wystawy Rolniczej. Wszystkie zdjęcia wykonane w 1954 roku to negatywy o formacie 6 x 6 cm. Na szczególną uwagę w zasługują zdjęcia przedstawiające prace prowadzone przy odbudowie Starego Miasta, portrety ludzi przy pracy oraz napisy propagandowe zawieszone na rusztowaniach. Nieliczne ze zdjęć były reprodukowane w albumie Lublin wydanym w wydawnictwie „Sztuka” w 1955 roku.

Ostatnia grupa fotografii Edwarda Hartwiga to zdjęcia z lat 70. i 80. XX wieku. Oprócz ujęć Starego Miasta i Śródmieścia pojawiają się nowe miejsca z topografii Lublina: cmentarze na ulicy Lipowej i Unickiej, Park Ludowy, budynki Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, miasteczko akademickie, zabudowania Politechniki Lubelskiej, Zalew Zemborzycki, Zjednoczenie Osiedli Robotniczych (ZOR) Zachód, a także nowe dzielnice: LSM, Kalinowszczyzna. Fotograf uwiecznił na zdjęciach plac Zamkowy, tzw. park na Błoniach, a także dworzec PKS.

Na terenie Starego Miasta do najpopularniejszych motywów należą bramy: Rybna, Grodzka i Krakowska, a także Wieża Trynitarska; zabudowa wokół Rynku Starego Miasta i Trybunał Koronny; ulice: Grodzka, Podwale, Szambelańska i Złota; Zamek; kościół oo. dominikanów, plac Po Farze i kino Staromiejskie.

Na terenie Śródmieścia Edward Hartwig fotografował kościoły: oo. kapucynów, ss. wizytek, oo. karmelitów oraz katedrę, pomniki: Józefa Czechowicza, Ofiar Getta i Jana Kochanowskiego; ulice: Lubartowską, Narutowicza, Spokojną, Świętoduską; Krakowskie Przedmieście i zlokalizowane wzdłuż niego budynki: Ratusz, pałac poradziwiłłowski oraz pałac Czartoryskich, budynek tzw. pedetu; plac Litewski z Pomnikiem Wdzięczności i fontanną; hotele: Lublinianka, Unia i Victoria; restaurację Arkady oraz Ogród Saski.

Wszystkie zdjęcia z lat 70. i 80. XX wieku to negatywy o formacie 6 x 6 cm. Ponad 100 negatywów było reprodukowanych w albumie Lublin wydanym w 1983 roku przez Wydawnictwo „Sport i Turystyka”.

Więcej zdjęć można oglądać na portalu projektu: http://teatrnn.pl/opowiesci

Źródło: opr. Joanna Zętar

Zobacz także:

Quiz: Dziwne liczby o Lublinie

Dziwne liczby o Lublinie

Pozostałe informacje

Cracovia znowu lepsza od Motoru, Sergi Samper przeprasza za kartkę
ZDJĘCIA, WIDEO
galeria
film

Cracovia znowu lepsza od Motoru, Sergi Samper przeprasza za kartkę

Czwarty raz w rym sezonie, ale pierwszy w 2025 roku Motor nie strzelił gola w meczu u siebie. Beniaminek z Lublina nie zrewanżował się też Cracovii za porażkę z jesieni 2:6. Tym razem „Pasy” wygrały 1:0, a kluczowa dla losów spotkania była czerwona kartka Sergi Sampera, którą Hiszpan obejrzał już w 49 minucie.

Atakujący Bogdanki LUK Lublin Kewin Sasak:

Marcin Komenda, Bogdanka LUK Lublin: Ten sezon jest kapitalny

Powiedzieli po trzecim meczu półfinałowym play-off: JSW Jastrzębski Węgiel - Bogdanka LUK Lublin 2:3

Manolo i jego koledzy będą chcieli jak najszybciej zapomnieć o spotkaniu w Bytomiu

Wisła Puławy bez szans w wyjazdowym starciu z Polonią Bytom

Bez niespodzianki w Bytomiu. Choć Wisła Puławy próbowała postawić się faworyzowanej Polonii to nie udało jej się wywalczyć na trudnym terenie choćby jednego punktu

Fragment rywalizacji w Słupsku

PGE Start Lublin został rozgromiony w Słupsku

Podopieczni Wojciecha Kamińskiego ulegli Enerdze Icon Sea Czarni różnicą aż 23 pkt. Trzeba sobie jasno powiedzieć, że ten wynik to sensacja, ale również olbrzymie rozczarowanie.

Majówka za pasem. Kalendarz wydarzeń zapowiada moc atrakcji
1 maja 2025, 0:00

Majówka za pasem. Kalendarz wydarzeń zapowiada moc atrakcji

Majówka zbliża się wielkimi krokami. Biorąc zaledwie trzy dni urlopu zyskujemy aż 9 dni odpoczynku. Co przez ten czas można robić w województwie lubelskim? Podpowiadamy co wtedy dzieje się w regionie.

Lewart w trzech ostatnich meczach zdobył siedem punktów

Druga wygrana na wiosnę, Lewart lepszy od Wiślan

W trzech ostatnich meczach Lewart wywalczył siedem punktów. W sobotę beniaminek z Lubartowa pokonał u siebie Wiślan Skawina 1:0, a bohaterem gospodarzy okazał się Łukasz Najda, który zdobył jedynego gola.

Dbają nie tylko o drzewa. Przed nami "Piątka z leśnikami"

Dbają nie tylko o drzewa. Przed nami "Piątka z leśnikami"

Już 10 maja w Uroczysku Stary Gaj odbędzie się wyjątkowe wydarzenie łączące aktywność fizyczną, kontakt z przyrodą i szczytny cel – „Piątka z leśnikami”. Organizatorzy zapraszają nie tylko biegaczy, ale także wszystkich miłośników lasu i pomagania.

Ulica jak "pole bitwy". Na Ceglanej będzie nie tylko asfalt

Ulica jak "pole bitwy". Na Ceglanej będzie nie tylko asfalt

Wcześniej ulica Twarda, teraz Ceglana. Urzędnicy szukają wykonawcy tej długo wyczekiwanej przez mieszkańców przebudowy drogi.

Sax night
Foto
galeria

Sax night

Imprezy w najpopularniejszym lubelskim Klubie 30 to destylat zabawy. Kto był ten wie, a kto nie był, niech żałuje. Imprezy odbywają się często na dwóch, a nawet na trzech parkietach, a każdy z inną muzyką. Ten stylistyczny eklektyzm sprawia, że co weekend klub przeżywa prawdziwe oblężenie. Specjalnie dla Was przygotowaliśmy fotogalerię z weekendowych szaleństw w popularnej Trzydziestce, z której dowiecie się, jak się bawi Lublin.

W decydującym meczu półfinału play-off Bogdanka LUK Lublin pokonała Jastrzębski Węgiel 3:2 i zagra w finale

Niespodzianka: Bogdanka LUK Lublin co najmniej ze srebrnym medalem, ograła Jastrzębski Węgiel

W trzecim decydującym spotkaniu półfinałowym play-off Bogdanka LUK Lublin po zaciętym boju pokonała mistrza Polski Jastrzębski Węgiel 3:2 i po raz pierwszy w historii zagra o medale mistrzostw Polski, i to od razu o złote

Druga taka niedziela w kwietniu. Można zrobić zakupy na majówkę

Druga taka niedziela w kwietniu. Można zrobić zakupy na majówkę

W niedzielę 27 kwietnia sklepy będą otwarte. To druga i zarazem ostatnia niedziela handlowa w kwietniu, tuż przed długim weekendem majowym.

Zabiegi ablacji z użyciem nowej techniki

To zaburzenie rytmu serca dotyczy miliona Polaków. W Lublinie leczą to nową techniką

Lubelscy lekarze przeprowadzili zabieg ablacji migotania przedsionków nową techniką varipulse. Dokonał tego jako jeden z pierwszych w Polsce zespół z Uniwersyteckiego Centrum Kardiologii i Kardiochirurgii USK Nr 4 pod kierownictwem dr hab. Andrzeja Głowniaka.

Motor chce się zrewanżować Cracovii za porażkę z jesieni

Rewanżu za 2:6 nie było. Motor Lublin - Cracovia (zapis relacji na żywo)

Motor liczył na rewanż za porażkę z jesieni. Cracovia drugi raz okazała się jednak lepsza od beniaminka z Lublina. Tym razem 1:0. Kluczowa dla losów spotkania była czerwona kartka Sergi Sampera, którą Hiszpan obejrzał na początku drugiej połowy.

Ogłoszenie wyroku

25 lat za zabójstwo komorniczki z Łukowa. Do sądu wpłynęły apelacje

Sąd skazał w styczniu Karola M. na 25 lat więzienia za zabójstwo komorniczki z Łukowa. Strony złożyły apelacje.

Ubiegłoroczna aukcja Pride of Poland

"To jest poniżej hipokryzji". Sprawa janowskiej stadniny w Sejmie

- To jest poniżej hipokryzji, co pan rozpowiada - tak w Sejmie wicemarszałkini Dorota Niedziela (KO) odniosła się do wypowiedzi polityków PiS dotyczących sytuacji w państwowych stadninach koni. Poseł Kazimierz Choma (PiS) dopytywał co zrobi resort rolnictwa, by „powstrzymać upadek hodowli koni”.

ALARM24

Masz dla nas temat? Daj nam znać pod numerem:
Alarm24 telefon 691 770 010

Wyślij wiadomość, zdjęcie lub zadzwoń.

kliknij i poinformuj nas!

Najczęściej czytane

Dzisiaj · Tydzień · Wideo · Premium