Co się zmieni w oświacie

– Zakładamy się, że 6-letnie dzieci zostaną objęte obowiązkowym wychowaniem przedszkolnym już w przyszłym roku szkolnym – mówi wiceminister edukacji, Tadeusz Sławecki. – Jednak autentyczne wyrównanie szans edukacyjnych dzieci wymaga stopniowego upowszechniania wychowania przedszkolnego dzieci już w wieku 3-5 lat.
Nowelizacja ustawy o systemie oświaty zakłada również dofinansowanie podręczników szkolnych i książek pomocniczych dla dzieci niewidomych, słabo widzących, niesłyszących oraz upośledzonych umysłowo. Z powodu wysokiej ceny, publikacje te są najczęściej niedostępne dla rodziców takich dzieci.
Za ważny element reformy systemu oświatowego uznano egzaminy zewnętrzne, wprowadzone już do porządku prawnego. Ich wyniki pozwalają obiektywnie informować, jak szkoła przygotowała uczniów do dalszej edukacji, jaka jest skuteczność pracy nauczycieli, jak działa system oceniania w porównaniu z innymi szkołami.
Kształcenie w poszczególnych zawodach ma być lepiej dostosowane do potrzeb rynku pracy. Zaproponowano także zwiększenie kompetencji kuratorów oświaty i nadzoru pedagogicznego. W razie stwierdzenia przez organ nadzorujący niedostatecznych efektów kształcenia, dyrektor szkoły będzie zobowiązany do przedstawienia i wdrożenia programu naprawczego.
Projekt nowelizacji ustawy o systemie oświaty zakłada także wprowadzenie od 1 października 2004 r. nowego systemu kształcenia nauczycieli. Zgodnie z nim kształcenie będzie się odbywało dwoma drogami: poprzez licencjat i pełne studia magisterskie, których program zostanie ujednolicony (nauczyciele będą mogli decydować, czy kończyć naukę na poziomie licencjackim, czy zdobywać tytuł magistra). Przyszły nauczyciel, kształcony według nowych zasad, już podczas studiów będzie musiał zdać egzamin państwowy z języka obcego upoważniający do nauki tego języka.
Przyszli nauczyciele szkół podstawowych i gimnazjów będą przygotowywani do nauki dwóch różnych przedmiotów w szkole. Wszyscy będą musieli przejść, trwającą jeden semestr, praktykę w szkołach oraz uzyskać certyfikat umiejętności informatycznych
W związku z proponowanymi zmianami w ustawie o systemie oświaty konieczne były również zmiany w ustawach: o rzemiośle, o szkolnictwie wyższym, o wyższych szkołach zawodowych i w Karcie Nauczyciela. Nowelizacja tej ostatniej ustawy umożliwi ministrowi edukacji zobowiązanie nauczycieli do realizacji nie mniej niż 2 godzin tygodniowo w formie zajęć pozalekcyjnych (lub innych podobnych) w ramach ogólnego 40-godzinnego tygodniowego czasu pracy przewidzianego w Karcie Nauczyciela.

Celina Stasiak, prezes Lubelskiego Okręgu ZNP
– Niewątpliwie słuszny jest pomysł obniżenia wieku rozpoczęcia obowiązku szkolnego. W większości krajów rozwiniętych, edukacja dzieci rozpoczyna się wcześniej niż u nas. I to jest bardzo ważne dla wyrównania szans edukacyjnych dzieci z różnych środowisk.
Obawiamy się jednak o realizację tego projektu. Na początku lat dziewięćdziesiątych zlikwidowano wiele przedszkoli, zwłaszcza na wsi. Chcielibyśmy więc mieć gwarancję, że są na to pieniądze zagwarantowane w budżecie państwa. Podobne oczekiwania związane są ze zmianami w systemie kształcenia nauczycieli.
Dorota Adach, przewodnicząca Sekcji Oświaty NSZZ „Solidarność” w Lublinie
Zbieramy już podpisy pod protestem przeciwko wprowadzaniu dodatkowych bezpłatnych dwóch godzin do tygodniowego wymiaru zajęć dydaktycznych. Obawiamy się również, że realizacja tego pomysłu może mieć o wiele większe konsekwencję niż tylko obniżenie wynagrodzenia. W efekcie wielu nauczycieli może stracić pracę. Już teraz większość pedagogów ma jedynie etat, bez żadnych godzin nadliczbowych. Często bywa to etat łączący prowadzenie zajęć w kilku szkołach.