Po wielu latach rozmów i uzgodnień, w końcu czerwca zeszłego roku rozpoczęto wypłatę odszkodowań dla więźniów niemieckich obozów i przymusowych pracowników. Wypłaty dokonywane są w ratach, do których dodawane są wyrównania wynikające ze zmiany kursów walut i wynegocjowanych później dopłat.
Wypłaty podstawowe
Pierwsza rata świadczeń z Fundacji Polsko-Niemieckie Pojednanie wynosiła 75 proc. należnej uprawnionym kwoty. Do końca września br. w dziewięciu transzach odebrało pierwszą ratę ponad 348 tys. uprawnionych. Wypłaty dla osób z transzy dziesiątej rozpoczęły się 31 października br. Tym razem 32,5 tys. uprawnionych odbierze świadczenia o łącznej wartości ponad 113 mln zł.
Wyrównania
– Otrzymają je tylko ci, którzy świadczenia odebrali przed 7 stycznia br. – informuje Magda Cieszkowska, rzecznik Fundacji Polsko-Niemieckie Pojednanie. – Pozostałym zostaną one wypłacone wraz z podstawową wypłatą. Wyrównania wynikają ze zmiany kursów walut, świadczenia przyznawano bowiem wcześniej w markach, a wypłacano po pewnym czasie w złotówkach. Gdy doszło do wypłacania świadczeń, za markę płacono już więcej złotych. Wyrównania są efektem porozumienia zawartego między fundacjami polską i niemiecką, które weszło w życie właśnie 7 stycznia br., a wypłaty z tego tytułu rozpoczęły się już 31 stycznia br. Do tej pory 239 tys. osób otrzymało wyrównania na kwotę ponad 121,5 mln zł. Przeznaczone zostały na nie całe odsetki bankowe od pierwszej raty świadczeń.
13 listopada br. rozpoczęła się druga tura wypłat zryczałtowanej dopłaty – dla tych, którzy otrzymali świadczenia w transzach od szóstej do dziewiątej. W pierwszej kolejności wyrównania na łączną kwotę 16 mln 533 tys. zł otrzyma 30 613 najstarszych wiekiem uprawnionych. Kolejne osoby otrzymają wyrównanie w grudniu br.
Podwyższenie stawki
Wynegocjowano także dziesięcioprocentowe podwyższenie stawki dla poszkodowanych we wszystkich tych kategoriach, w których wypłaty nie osiągnęły jeszcze górnego pułapu wypłat przewidzianego ustawą niemiecką. Uprawnieni z transz szóstej i następnych otrzymują pierwszą ratę świadczenia podstawowego wraz z podwyższeniem stawki. Natomiast osoby z transz wcześniejszych mogą od listopada 2002 r. sukcesywnie odbierać podwyżkę. Np. 19 listopada br. rozpoczęła się wypłata 10-procentowej podwyżki dla ponad 91 tys. osób, które ukończyły już 80 lat. Na wypłaty dla tej grupy przekazano z Niemiec 31 mln 177,7 tys. zł.
Tu informują o odszkodowaniach za represje wojenne
* korespondencyjnie: Fundacja Polsko-Niemieckie Pojednanie, 00-921 Warszawa, ul. Krucza 36,
* osobiście: Ośrodek Informacyjny Fundacji „Polsko-Niemieckie Pojednanie”, Warszawa, ul. Wspólna 30 (w gmachu Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi; informacje o zasadach przyznawania pomocy finansowej ze środków fundacji i stanie rozpatrywanych spraw udzielane są w godzinach od 8 do 18 od poniedziałku do piątku; ośrodek przyjmuje interesantów zgłaszających się bezpośrednio, odpowiada również na pytania telefonicznie – patrz niżej),
* telefonicznie: (0-22) 629-73-35 (ostrzegamy – dodzwonić się jest bardzo trudno; najlepiej telefonować w godzinach popołudniowych),
* drogą faksową: nr tel./faksu 623-16-75 (także łatwiej dodzwonić się w godzinach popołudniowych),
* infolinia o wypłatach niemieckich: 0-800 100 900 (uwaga jak wyżej),
* infolinia o wypłatach austriackich: 0-800 40 50 60.
Spełniając prośby Czytelników – zamieszczamy także adresy i telefony siedzib Stowarzyszenia Polaków Poszkodowanych przez III Rzeszę funkcjonujących w woj. lubelskim oraz w Stalowej Woli:
* Biała Podlaska: ul. Wolności 10 (nr kodu 21-500), tel. (0-83) 343 75 10,
* Chełm: ul. Brzozowa 9 (nr kodu 22-100), tel. (0-82) 565 56 62,
* Lublin, ul. Prymasa Wyszyńskiego 15 (nr kodu 20-102), tel. (0-81) 532 77 24,
* Zamość, ul. Chłodna 15 (nr kodu 22-400), tel. (0-84) 639 60 86,
* Stalowa Wola, ul. Narutowicza 14 (nr kodu 37-450), tel. (0-15) 844 41 63.
Podajemy również adres Zarządu Głównego Stowarzyszenia Polaków Poszkodowanych przez III Rzeszę:
* sekretariat: 00-745 Warszawa, ul. Turecka 3, tel. (0-22) 841-94-01,
* biuro informacyjne: Warszawa, ul. Nabielaka 2, tel. (0-22) 840-23-83.
Składanie wniosków o odszkodowanie
Osoby, które nie złożyły wniosku do końca 2001 r., nie mogą już ubiegać się o przyznanie im świadczeń za pracę niewolniczą i przymusową na rzecz III Rzeszy. Mogą je natomiast składać, zgodnie z niemiecką ustawą odszkodowawczą, następcy prawni osób poszkodowanych zmarłych 16 lutego 1999 r. lub później (tzw. czerwone wnioski). Prawo to przysługuje żyjącemu współmałżonkowi i żyjącym dzieciom osoby poszkodowanej. Jeśli poszkodowany nie pozostawił współmałżonka ani dzieci, o świadczenia mogą ubiegać się wnuki i rodzeństwo. Jeśli natomiast poszkodowany nie pozostawił żyjących krewnych z żadnej z tych grup, wnioski składać mogą spadkobiercy wymienieni w testamencie.
Nieco inaczej jest, gdy chodzi o przyznanie świadczenia za pracę w Austrii. Wnioski o nie każdy z uprawnionych następców prawnych powinien złożyć do Funduszu Pojednania do 26 listopada 2002 r. Wniosek musi być własnoręcznie podpisany.