Pracujesz, więc co roku należy Ci się urlop wypoczynkowy. Jego wymiar zależy od Twojego stażu pracy. Są jednak różnego rodzaju zdarzenia losowe, radosne i smutne, które wymagają Twojej obecności, sprawy których nie dasz rady załatwić przed czy po pracy. Potrzebne byłyby Ci całe wolne dni...
Oprócz urlopu wypoczynkowego każdy pracownik ma prawo do innych wolnych, płatnych dni, potocznie zwanych urlopem okolicznościowym. Oto ich krótki przegląd.
Na ślub
Jeżeli jest to Twój ślub, przysługują Ci dwa wolne dni przed lub po uroczystości. Natomiast jeżeli żeni się Twój syn lub wychodzi za mąż Twoja córka – jeden dzień.
Z okazji narodzin dziecka
Ojciec dziecka ma prawo do dwóch wolnych, płatnych dni.
Na opiekę nad dzieckiem
Jeśli Twoje dziecko nie ma jeszcze 14 lat, jego rodzicom z tytułu opieki nad nim należą się dwa wolne dni. Skorzystać z nich może matka lub ojciec dziecka – zależnie od tego, jak się umówią. Nie można natomiast dzielić wolnych dni pomiędzy rodziców, tzn. że jeden wykorzystuje matka, a drugi – ojciec. Pamiętać też należy, że wolnych dni na opiekę nad dzieckiem nie można łączyć z urlopem wypoczynkowym oraz że ich liczba nie zwiększa się wraz z liczbą posiadanych dzieci.
Kiedy karmisz piersią
Pracującym matkom, które karmią dzieci piersią, przysługują na tę czynność dwie półgodzinne przerwy w ciągu dnia, a jeśli karmią więcej niż jedno dziecko – 45 minut. Przerwy te można połączyć; decyzja należy do kobiety. Do przerw na karmienie nie ma prawa matka, której czas pracy jest krótszy niż cztery godziny dziennie. Gdy natomiast pracuje sześć godzin dziennie – należy jej się tylko jedna przerwa.
Gdy szukasz nowej pracy
Od 29 listopada, po wejściu w życie nowelizacji Kodeksu pracy, wolne dni należą się tylko pracownikom zwolnionym, nie mogą zaś z nich korzystać pracownicy, którzy sami zrezygnowali z pracy. Liczba wolnych dni nadal zależy od długości wypowiedzenia. Jeżeli wynosi ono trzy miesiące, przysługują trzy wolne dni, przy wypowiedzeniu krótszym – dwa. Wymiar wolnych dni jest taki sam zarówno przy umowie na czas nieokreślony, określony, jak i zawartej na okres próbny, nawet wówczas, gdy została ona zawarta tylko na dwa tygodnie. Wolne dni na szukanie pracy nie przysługują tylko wtedy, gdy pracownik zostanie zwolniony dyscyplinarnie.
Pracodawca nie ma prawa odmówić pracownikowi udzielenia wolnych dni na szukanie pracy, może natomiast zakwestionować ich termin. Za niewykorzystanie tych dni nie należy się ekwiwalent pieniężny (inaczej niż za urlop wypoczynkowy).
Na badania lekarskie
W godzinach pracy pracownik ma prawo zrobić nie tylko tzw. okresowe badania lekarskie, ale także wykonać badania kontrolne, jeżeli wraca do firmy po zwolnieniu lekarskim trwającym dłużej niż 30 dni. Pracodawca ma również obowiązek zwolnić kobietę w ciąży na badania zlecone jej przez lekarza.
Na pogrzeb
Jeśli zmarł ktoś Ci najbliższy – małżonek, dziecko, matka, ojciec, ojczym, macocha – masz prawo do dwóch wolnych dni. Na pogrzeb siostry, brata, teściowej, teścia, babci lub dziadka przysługuje jeden wolny dzień.
Wynagrodzenie za urlop okolicznościowy oblicza się tak samo jak za urlop wypoczynkowy.