Przeglądarka, z której korzystasz jest przestarzała.

Starsze przeglądarki internetowe takie jak Internet Explorer 6, 7 i 8 posiadają udokumentowane luki bezpieczeństwa, ograniczoną funkcjonalność oraz nie są zgodne z najnowszymi standardami.

Prosimy o zainstalowanie nowszej przeglądarki, która pozwoli Ci skorzystać z pełni możliwości oferowanych przez nasz portal, jak również znacznie ułatwi Ci przeglądanie internetu w przyszłości :)

Pobierz nowszą przeglądarkę:

Magazyn

12 maja 2024 r.
9:29

Pysznie jak przed wiekami. Kulinarny festiwal z kuchnią Mikołaja Reja (program)

24 maja 2024 10:00
Mikołaj Rey, smakosz, urodzony we Francji. Potomek pisarza został wysłany do Krakowa, by nauczyć się języka polskiego i poznać polskie tradycji. Od kilu lat prowadzi warsztaty kulinarne w Polsce i Europie
Mikołaj Rey, smakosz, urodzony we Francji. Potomek pisarza został wysłany do Krakowa, by nauczyć się języka polskiego i poznać polskie tradycji. Od kilu lat prowadzi warsztaty kulinarne w Polsce i Europie (fot. Organizatorzy)

Ćwikiełki w piec namotać, czyli zbliża się Festiwal Mikołaja Reja – mówi prof. Jarosław Dumanowski, który obok Nicolasa Mikołaja Niki Reya, Łukasza Modelskiego i dr Jacka Szklarka przyjedzie do Siennicy Różanej, by od 24-26 maja 2024 opowiadać o ojcu literatury polskiej, gotować wedle jego upodobań i wypiekać mikołajowe gąski

AdBlock
Szanowny Czytelniku!
Dzięki reklamom czytasz za darmo. Prosimy o wyłączenie programu służącego do blokowania reklam (np. AdBlock).
Dziękujemy, redakcja Dziennika Wschodniego.
Kliknij tutaj, aby zaakceptować

Festiwal Mikołaja Reja powstał z inspiracji twórczością pisarza, który w wielu utworach propagował kult swojskości i miłości do ziemi i jej owoców.

To w Siennicy Różanej miał swój dwór, tu gospodarzył i tworzył. Kierował się zasadą, że należy umieć „na luteńce pograć”, znać „poczciwe zabawki” i pamiętać, że „biesiada poczciwa nie wadzi”.

– Chcemy „wydobyć” Mikołaja Reja na światło dzienne, pokazać go Polsce z perspektywy Siennicy Różanej, gdzie żył, gdzie spędził ostatnie miesiące swojego życia, gdzie cieszył się życiem – mówi Agnieszka Poźniak, dyrektor Centrum Kultury w Siennicy Różanej, producent festiwalu, który trafia w rozkwit turystyki kulinarnej w Polsce.

Jedno jest pewne: możemy uznać Mikołaja Reja za ojca literatury polskiej i polskiej kuchni.

 

Dr Jacek Szklarek, szef Slow Food Polska, na Festiwalu Mikołaja Reja będzie w niedzielę, 26 maja, by przy stole spotkań, usytuowanym przed Dworem Sztuki, opowiedzieć na wołoskich serach i poprowadzić degustację serów.

Uczciwa przyjemność

No właśnie, jaki był Mikołaj Rej od kuchni?

– Mikołaj Rej był człowiekiem Odrodzenia. I choć potępiał cudzoziemskie mody i nowinki, to nie przeszkadzało mu w naśladowaniu niektórych z nich w dziedzinie stroju. W dziedzinie kuchni wychwalał swojskie, lokalne produkty i proste potrawy. Pisał o „osobnym przysmaku” z ćwikły z chrzanem i octem, która z powodzeniem zastępowała „limunije” (cytryny). Zachwalał kapustę kiszoną w przekrojonych na połówki główkach z koprem i ćwikłą, zalecał kiszenie ogórków z dodatkiem liści wiśniowych lub dębowych „aby były mocniejsze”.

W jego wypowiedziach o jedzeniu widać dużą znajomość rzeczy. Mimo odrzucenia modnej kuchni włoskiej w tej postawie widzimy typowego smakosza odrodzenia, zainteresowanego przede wszystkim warzywami i widzącymi w jedzeniu i smaku już nie pokusę i grzech, ale „Uczciwą przyjemność” (tytuł pierwszej europejskiej książki kucharskiej z 1470 r.). Jako ewangelik odrzucał post, w którym widział tylko przesąd i zabobon. Uważał, że jedzeniem można i trzeba się cieszyć, i że nie musimy, a nawet nie powinniśmy szukać tej radości daleko i w skomplikowany sposób – mówi prof. Jarosław Dumanowski.

 

 

 

Chcemy „wydobyć” Mikołaja Reja na światło dzienne, pokazać go Polsce z perspektywy Siennicy Różanej, gdzie żył, gdzie spędził ostatnie miesiące swojego życia, gdzie cieszył się życiem – mówi Agnieszka Poźniak, dyrektor Centrum Kultury w Siennicy Różanej (fot. Waldemar Sulisz)

W kuchni Mikołaja Reja

Dzieła Mikołaja Reja są dostępne online. Aż się wierzyć nie chce, jak wiele jest w nich opisów jedzenia. Pisał o polewkach i sposobach ich doprawiania. Zalecał doprawianie zup szczyptą cukru, żeby wydobyć ich smak. Opisywał pieczenie w sosach, które musiały bardzo mu smakować.

Cenił ryby w kuchni: „Kto też ma jeziora, stawy wielkie, niewody, azaż nie rozkosz po głębokich wodach się nachodzić albo najeździć, niewody zapuścić, ryb rozlicznych nałowić, także się i przyjacielom zachować, i sobie pożytek czynić? A jeśli nie ma lasów albo wód wielkich azaż […] na mniejszych wodach karasi, karpi, okuni i szczuczek sobie nałowić?”. Był Mikołaj zapalonym wędkarzem: „A są ty ich krotofile jako wędki na ryby albo wspary na ptaki. Takież rybeczki około wędki igrają, biegają, a ona się im nadobnie błyszczy; alić jedna po chwili chyt na brzeg, ani się sama obaczy, co się jej stało”. Najprawdopodobniej łowił ryby na błystkę.

W kuchni cenił nabiał, w tym masło, śmietanę i sery. Pisał, że kto ma owce, ten ma wołoskie sery. Cenił grzyby, lubił rydze i kurki. Przepadał za grochem i kapustą. Wielbił śliwki. Pisał o miłości do jedzenia: „Nuż też, nachodziwszy się po swem pobożnem gospodarstwie, już też sobie w ciepłej izbie usiędziesz albo sam albo z przyjacielem. A jeślić jeszcze Pan Bóg dziatki [dzieci – przypis autora] dał, toć już jako błazenkowie kuglują, żonka z panienkami szyje, też się z tobą rozmawia, albo też co powieda; pieczenia się wieprzowa dopieka, cietrzew w rosołku a kapłun tłusty z kluskami dowiera. A czegoż ci więcej potrzeba?”

Dbał o przyprawy: „Pójdziesz do ogródeczków, do wirydarzyków i grządki nadobnie każesz pokopać. Z rozkoszą nasiejesz sobie ziółek potrzebnych, sałatek, rzeżuszek i ogóreczków. I majeranik i inne ziółka, wszystko to nie wadzi” - by na koniec napisać: „Używaj miła duszo, bo masz wszystkiego dobrego dosyć”.

Kto przyjedzie na festiwal?

 Przed wszystkim Mikołaj Rey, smakosz, urodzony we Francji, gdzie wychował się na Zamku Montresor w dolinie Loary. Młody Rej, potomek pisarza został wysłany do Krakowa, by nauczyć się języka polskiego i poznać polskie tradycji. Po sukcesie w pierwszej edycji programu telewizyjnego MasterChef zaczął realizować cykl reportaży kulinarnych dla programu „Dzień Dobry TVN”. Od kilu lat prowadzi warsztaty kulinarne w Polsce i Europie. Na festiwalu pojawi się w piątek 24 maja, a ponieważ przyjedzie z dwoma synami; można powiedzieć, że Reyów będzie trzech.

Nie może zabraknąć na Festiwalu Mikołaja Reja prof. Jarosława Dumanowskiego w UMK w Toruniu, który od lat odkrywa tajemnice staropolskiej kuchni. Wybitny historyk jedzenia i znakomity mówca będzie w sobotę gotował słynną faramuszkę, piwną polewkę z serem.

Przez trzy dni będzie towarzyszył festiwalowi Łukasz Modelski, historyk z wykształcenia i dziennikarz z zawodu. Studiował w Warszawie, Poitiers i Paryżu, prowadzi w Polskim Radiu „kultowe” audycje „Droga przez mąkę” i „Mediewanna”, a na koncie ma znakomite książki: „Droga przez mąkę”, „Piąty smak. Rozmowy o jedzeniu”, „Kuchni na plebanii”. Na Festiwalu Mikołaja Reja poprowadzi kolację komentowaną z potrawami Mikołaja Reja, będzie opowiadał o Reju i kuchni renesansu i poprowadzi krasomówczy konkurs toastów na część ojca polskiej literatury.

Zaproszenie na festiwal przyjął także dr Jacek Szklarek, szef Slow Food Polska, nazywany obrońcą prawa do smaku, który o jedzeniu i serach potrafi opowiadać godzinami i godzinami można go słuchać. Na Festiwalu Mikołaja Reja będzie w niedzielę, 26 maja, by przy stole spotkań, usytuowanym przed Dworem Sztuki, stojącym na miejscu domu Mikołaja Reja - opowiedzieć na wołoskich serach i poprowadzić degustację serów. Szef polskiego Słów Food jak Mikołaj Rej wie, że to co polskie może być dobre a nawet wybitne. Nawet tak prosta rzecz, jak jabłko: „Bo z jabłuszka możesz sobie kilka potrawek uczynić: dobre ważone, dobre smażone, dobre pieczone, dobre nimi gęś nadziać, dobra kasza z nich, przetarłszy przez durszlak, dobrze je ususzyć i w pudle na cały rok chować”.

Przepis na ćwikłę

Na koniec i na zachętę przepis Mikołaja Reja na ćwikłę:

„Nuż ćwikiełki w piec namotawszy, a dobrze przypiekłszy, nadobnie ochędożyć, w talerzyki nakrajać, a także w faseczkę ułożyć, chrzanikiem, co najdrobniej ukrężawszy, przetrząsnąć, bo będzie długo trwała, a także koprem włoskim, trochę przetłukszy, przetrząsać, a octem pokrapiać, a solą też trochę przesalać, tedy to jest tak osobny przysmak; bo i rosołek bardzo smaczny i sama pani ćwikła będzie bardzo smaczna i bardzo pachnęła”.

Piszemy o tym, be festiwalowi będą towarzyszyć konkursy, w tym konkurs na ćwikłę właśnie i na przykład na konkurs nalewek gospodarskich. Kulinarnym symbolem festiwalu mają być wypiekane na miejscu gąski Mikołaja Reja z ciasta, na słodko, na słono i serem. Smacznego.

Festiwal Mikołaja Reja w Siennicy Różanej

 

Piątek, 24 maja

* 10: Dwór Sztuki: Uroczysta Sesja Rady Gminy Siennica Różana

* 10.30: Dwór Sztuki: Wręczenie odznaczeń z okazji jubileuszu XX-lecia działalności Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Siennickiej

* 11.30: Dwór Sztuki: Wykład Waldemara Sulisza o Mikołaju Reju inaugurujący Festiwal.

* 18: Stół spotkań: Otwarcie Festiwalu Mikołaja Reja. Goście specjalni: Nicolas Rey, Łukasz Modelski i Waldemar Sulisz. Rozmowa o dziedzictwie kulinarnym Mikołaja Reja, komentowana degustacja potraw z receptur M. Reja, przygotowanych z użyciem produktów lokalnych, rozstrzygnięcie Konkursu nalewek gospodarskich.

* 19.30: Mecz poetycki na fraszki. Prowadzenie: Artur Bratek

Sobota, 25 maja

* 16: Stół spotkań: Pokaz gotowania potraw wołoskiej kuchni w wykonaniu Miry Horal z zespołu Ładne kwiatki, połączona z opowieścią o historii serowarstwa w Siennicy Różanej. Koncert zespołu Ładne Kwiatki.

* 17.30: Stół spotkań: Wielkie gotowanie rejowej polewki piwnej z twarogiem pod kierunkiem prof. Jarosława Dumanowskiego, połączona z rozmową o produkcie lokalnym pod hasłem Kupuj lokalnie. Degustacja dla wszystkich uczestników.

* 18.50: Scena dobrego smaku: Koncert Orkiestry Dętej OSP Nadarzyn pod dyrekcją Mirosława Chilmanowicza.

* 19.30: Oficjalne powitanie. Wręczenie nagród.

* 20: Scena dobrego smaku: Konkurs toastów na cześć Mikołaja Reja. Prowadzenie Łukasz Modelski.

* 20.30: Scena dobrego smaku: Koncert zespołu Bum Bum Orkestar

Niedziela, 26 maja

* 15: „W gościnnych progach u Mikołaja Reja”. Piknik rodzinny w parku podworskim

* 17: Stół spotkań: Spotkanie z dr Jackiem Szklarkiem, szefem Slow Food Polska i prezentacja najsłynniejszych serów świata.

* 19: Dwór Sztuki: Wieczór wspomnień o Franciszku Piątkowskim, czytanie fragmentów tekstów, prezentacja Utworów zebranych.

 

 

e-Wydanie

Pozostałe informacje

AZS AWF Biała Podlaska pokonał na wyjeździe RAJBUD Stal Gorzów Wielkopolski 4:2 w rzutach karnych

AZS AWF Biała Podlaska pokonał RAJBUD Stal Gorzów Wielkopolski

W meczu 23. kolejki AZS AWF Biała Podlaska pokonał na wyjeździe RAJBUD Stal Gorzów Wielkopolski po rzutach karnych 4:2. Spotkanie po 60 minutach zakończyło się remisem 31:31

Bezzałogowce nie ograniczają się tylko do tych, które latają - istnieją także zdalnie sterowane maszyny naziemne oraz poruszające się pod wodą
wojsko

Polska armia z setkami tysięcy dronów? Chce tego minister obrony

Polska armia będzie silna dronami - podkreślił dzisiaj szef MON. Wicepremier Władysław Kosiniak-Kamysz odwiedził wystawę polskich bezzałogowców w Warszawie. Jak dodał, budowa armii składającej się z setek tysięcy dronów to "nasza wielka strategia".

Mapa ostrzeżeń przed intensywnymi opadami deszczu, możliwym gradem i silnym wiatrem

Burzowo na południu województwa. IMGW wydał ostrzeżenia

Dzisiaj wieczorem i w nocy, zwłaszcza na południu województwa lubelskiego możliwe są burze oraz opady deszczu. Ostrzega przed nimi Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej.

W meczu drugiej kolejki grupy spadkowej Azoty Puławy uległy Zagłębiu Lubin dopiero po serii rzutów karnych

Azoty Puławy gorsze od Zagłębia Lubin dopiero po rzutach karnych

W spotkaniu drugiej kolejki w grupie spadkowej Azoty Puławy przegrały z Zagłębiem Lubin dopiero po serii rzutów karnych 1:3. W regulaminowym czasie był remis 43:43

Twój Dar Serca dla Hospicjum rusza. Wojewoda zachęca do wsparcia akcji
ZDJĘCIA
galeria

Twój Dar Serca dla Hospicjum rusza. Wojewoda zachęca do wsparcia akcji

W Lubelskim Urzędzie Wojewódzkim oficjalnie zainaugurowano XV edycję akcji charytatywnej „Twój Dar Serca dla Hospicjum”, której celem jest wsparcie podopiecznych Lubelskiego Hospicjum dla Dzieci im. Małego Księcia.

Aleksandra Stanacev (z piłką) opuszcza Lublin

Cztery zawodniczki zagraniczne opuszczają Polski Cukier AZS UMCS Lublin

Piąte miejsce zajęte przez Polski Cukier AZS UMCS Lublin w sezonie 2024/2025 spowodowało w lubelskim klubie falę zmian. Wiadomo, że za ich przeprowadzanie nadal będzie odpowiedzialny Karol Kowalewski, który przejął drużynę kilka miesięcy temu zastępując Krzysztofa Szewczyka.

Sypnęli unijną kasą. Skorzystają rodziny pieczy zastępczej i niepełnosprawni

Sypnęli unijną kasą. Skorzystają rodziny pieczy zastępczej i niepełnosprawni

Cztery centra dla osób niepełnosprawnych, nowe świetlice, wsparcie systemu adopcyjnego i pieczy zastępczej - na zadania w ramach polityki społecznej w województwie lubelskim marszałek przekazał dzisiaj 37 mln zł, a wartość umów sięgnęła 44 milionów.

Pirat na hulajnodze, który potrącił dziecko zatrzymany

Pirat na hulajnodze, który potrącił dziecko zatrzymany

To była kwestia czasu. Mężczyzna, który w ostatni piątek, 18 kwietnia, jadąc elektryczną hulajnogą, potrącił 13-latk - jest już w rękach policji. Grozi mu więzienie.

Ogród miałby powstać w Parku Zdrojowym. Warunkiem jest zgoda konserwatora zabytków
ekologia

Nestlé chce zbudować w Nałęczowie "ogród deszczowy"

Producent popularnej wody mineralnej "Nałęczowionka" - firma Nestlé Waters, we współpracy z fundacją Hydroni, rozpoczął przygotowania do budowy miejskiego ogrodu deszczowego. Ta nowa atrakcja turystyczna może powstać w nałęczowskim Parku Zdrojowym.

Siatka nowych połączeń kolejowych PKP Intercity w kierunku Niemiec - planowany start grudzień 2025.
kolej

Z Chełma na zachód. Będzie nowe połączenie - bezpośrednio do Berlina

Chełm przestaje być kolejowym zaściankiem. Od grudnia pojedziemy stąd prosto do Berlina – bez przesiadek. To nie żart, to nowa rzeczywistość, którą na początku kwietnia ogłosili PKP Intercity i Ministerstwo Infrastruktury.

Jak wybrać najlepszą platformę do webinarów i organizować konferencje online

Jak wybrać najlepszą platformę do webinarów i organizować konferencje online

Wybór odpowiedniego oprogramowania do prowadzenia zdalnych spotkań wymaga uwzględnienia kilku kluczowych aspektów. Przede wszystkim, zwróć uwagę na funkcjonalności takie jak interaktywne tablice, możliwość nagrywania sfery dyskusji oraz wsparcie istniejących integracji z innymi narzędziami. Dla profesjonalnych prezentacji niezbędne są także opcje zarządzania uczestnikami oraz chat, który umożliwia bieżącą komunikację.

Bazylika św. Piotra w Watykanie. Trumna z ciałem papieża i długa kolejka wiernych
Watykan

To oni poprowadzą ceremonię pogrzebową Franciszka. Ostatnia wola papieża

Kamerling Świętego Kościoła Rzymskiego kardynał Kevin Farrell będzie przewodniczył w sobotę obrzędowi pochówku papieża Franciszka w bazylice Matki Bożej Większej – poinformował w środę Urząd Celebracji Liturgicznych. Obecni podczas ceremonii będą dwaj polscy kardynałowie, Stanisław Ryłko i Konrad Krajewski.

Kibice robili co mogli, ale Bogdanka LUK przegrała z JSW Jastrzębskim Węglem
ZDJĘCIA KIBICÓW
galeria

Kibice robili co mogli, ale Bogdanka LUK przegrała z JSW Jastrzębskim Węglem

Po niespodziewanej, wyjazdowej wygranej z JSW Jastrzębskim Węglem siatkarze Bogdanki LUK Lublin stanęli przed szansą awans do finału PlusLigi. Na trybunach pojawiło się 4221 osób, a kibice robili, co mogli. Niestety, w środowy wieczór mistrzowie Polski wyrównali stan rywalizacji na 1:1. Decydujące spotkanie zostanie rozegrane już w sobotę. Sprawdźcie nasze zdjęcia z hali Globus.

Motor Lublin kontra Cracovia. Będzie więcej autobusów po meczu

Motor Lublin kontra Cracovia. Będzie więcej autobusów po meczu

W sobotę 26 kwietnia na murawie Motor Areny Lublin zmierzą się piłkarze Motoru Lublin i Cracovii. Na kibiców po meczu bedzie czekać więcej autobusów.

zdjęcie ilustracyjne

O włos od tragedii. Policjanci ocalili dwie osoby przed targnięciem się na życie

Pomoc przyszła na czas. Chełmscy policjanci uratowali dwie osoby, które chciały targnąć się na własne życie.

ALARM24

Masz dla nas temat? Daj nam znać pod numerem:
Alarm24 telefon 691 770 010

Wyślij wiadomość, zdjęcie lub zadzwoń.

kliknij i poinformuj nas!

Najczęściej czytane

Dzisiaj · Tydzień · Wideo · Premium