Prezydenci Polski i Ukrainy uczczą ofiary UPA

Jak podało Polskie Radio prezydenci mieli się pojawić w Sahryniu i Ostrówkach 30 sierpnia. Ale nam udało się ustalić, że uroczystości zostaną przesunięte na koniec września.

Ma to związek z rozpoczynającymi się w poniedziałek ekshumacjami grobów zbiorowych ze szczątkami Polaków w Ostrówkach, o czym poinformował sekretarz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa Andrzej Krzysztof Kunert.

– Cieszymy się, że jest szansa na ich dokończenie – powiedział nam dr Leon Popek z lubelskiego oddziału IPN, który w 1992 r. uczestniczył w ekshumacji dwóch zbiorowych mogił w Ostrówkach; zidentyfikowano wówczas 324 ofiary.

Od ponad 20 lat nasz rozmówca w rocznicę tragedii udaje się z byłymi mieszkańcami oraz ich potomkami na miejsce kaźni, by się pomodlić za ofiary, kaplic znicze i złożyć kwiaty. – Moja mama pochodzi z Woli Ostrowieckiej, rodzinę mieliśmy w Ostrówkach, gdzie była parafia – opowiada Popek.

Po deszczu nie można tam jednak dojechać, dlatego strona ukraińska chce wybudować drogę. W tej chwili stawiają ogrodzenie wokół cmentarza w Ostrówkach, gdzie po ekshumacji spoczną szczątki pomordowanych Polaków. Na koniec stanie tam pomnik.

Źródła historyczne mówią, że w Ostrówkach i sąsiadującej z nimi Woli Ostrowieckiej zginęło 1080 Polaków, w tym kobiety, starcy i dzieci. W tym samym czasie rozegrała się też tragedia niedalekim Janowcu i Kątach. Zbrodni na mieszkających tam Polakach dokonała Ukraińska Powstańcza Armia i miejscowa ludność ukraińska.

Od dwóch lat na odsłonięcie czeka pomnik w podhrubieszowskim Sahryniu, gdzie 10 marca 1944 roku żołnierze Armii Krajowej w akcji odwetowej spalili zasiedloną głównie przez Ukraińców wieś stanowiącą jedną z głównych baz zaopatrzeniowych i wypadowych nacjonalistów ukraińskich. Według różnych szacunków zginęło wówczas od 200 do 800 osób. Dowódca polskich oddziałów wydał rozkaz oszczędzania ludności cywilnej, który nie był do końca respektowany.

– Po odpuście ku czci Matki Boskiej Turkowieckiej modlili się tu prawosławni pielgrzymi – powiedział nam Ryszard Pobłocki z Sahrynia. – Poza tym, nikt nie wie, kiedy pomnik zostanie odsłonięty.

Wszystko wskazuje na to, że pod koniec września w Sahryniu i Ostrówkach Bronisław Komorowski i Wiktor Janukowycz odsłonią pomniki. To nieoficjalna informacja. Kancelaria Prezydenta, do której tydzień temu zwróciliśmy się z prośbą o pomoc, do tej pory nie odpowiedziała na nasze pytania.