Przeglądarka, z której korzystasz jest przestarzała.

Starsze przeglądarki internetowe takie jak Internet Explorer 6, 7 i 8 posiadają udokumentowane luki bezpieczeństwa, ograniczoną funkcjonalność oraz nie są zgodne z najnowszymi standardami.

Prosimy o zainstalowanie nowszej przeglądarki, która pozwoli Ci skorzystać z pełni możliwości oferowanych przez nasz portal, jak również znacznie ułatwi Ci przeglądanie internetu w przyszłości :)

Pobierz nowszą przeglądarkę:

Magazyn

24 października 2021 r.
9:07

Anatomia reportażu: człowiek, przede wszystkim człowiek

1 1 A A
Zadaniem reportażysty jest budowanie mostów między ludźmi. Nie umawiam się na wywiady, ja się spotykam z drugim człowiekiem – mówi Agnieszka Czyżewska-Jacquemet
Zadaniem reportażysty jest budowanie mostów między ludźmi. Nie umawiam się na wywiady, ja się spotykam z drugim człowiekiem – mówi Agnieszka Czyżewska-Jacquemet (fot. Maciej Kaczanowski)

Jej reportaż „Duszy coraz mniej” to opowiedziana szeptem historia chłopca ofiary zaprzyjaźnionego z rodziną księdza. Jury w trakcie dyskusji i głosowania doceniło przede wszystkim odważny, a za razem pełen szacunku sposób narracji, który nigdy nie przekracza granic intymności bohatera oraz doskonałe metaforyczne operowanie dźwiękiem. – Rozmowa z Agnieszką Czyżewską-Jacquemet z Polskiego Radia Lublin, zdobywczynią Prix Europa Special Commandation 2021 za reportaż „Duszy coraz mniej”.

AdBlock
Szanowny Czytelniku!
Dzięki reklamom czytasz za darmo. Prosimy o wyłączenie programu służącego do blokowania reklam (np. AdBlock).
Dziękujemy, redakcja Dziennika Wschodniego.
Kliknij tutaj, aby zaakceptować

• Korzenie rodzinne?

– Rodzina ze strony mamy pochodzi spod Sandomierza, z przepięknej wioski Dwikozy, która ma tyle wspólnego z Lublinem, że ma dwie kozy w herbie. Kozy się bodą, stąd Dwikozacy mają rogatą, niezależną naturę i ja ją też trochę odziedziczyłam po przodkach. Rodzina ze strony ojca to Ziemia Wołyńska, okolice Łucka, od nich w spadku dostałam wrażliwość i tolerancję. A ja urodziłam się w Stalowej Woli, ale całe życie mieszkam w Lublinie.

• Edukacja?

– Szkoła Podstawowa nr 40 w Lublinie, Liceum Ogólnokształcące im. Unii Lubelskiej. Co dalej? Historia sztuki na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim.

• Skąd radio?

– Kiedy po stanie wojennym ludzie radia zostali zwolnieni z mediów, wielu nich jak Anna Kaczkowska i Małgorzata Sawicka trafiło do osiedlowych odmów kultury. Ja należałam do kółka przygody i podróży w jednym z nich, pojechaliśmy na zimowisko do Kazimierza Dolnego, pisałam kronikę.

Kiedy już na studiach poszłam do radia, żeby dorobić przy roznoszeniu ankiet słuchalności, Małgorzata Sawicka przypomniała mi zimowisko, dostrzegła we mnie potencjał, mówiąc, że potrafię się skupić na tym co robię i jednocześnie obserwować otaczający świat. Tak trafiłam do radia, zaczęłam od krótkich informacji do Aktualności, potem była publicystyka kulturalna.
Moje serce zdobył jednak reportaż radiowy, który dzięki dźwiękom które buduję, tworzy dyskretną lecz intymną relację z bohaterem, jest najbliżej życia i człowieka.

• Pamiętasz swój pierwszy reportaż?

– Takie rzeczy się pamięta. Reportaż nazywał się „Książę w Dysie”. Do Lublina przyjechał książę von und zu Liechtenstein, jeden z głównych dobroczyńców Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. To była dość paradoksalna sytuacja, bo wszyscy czekali z pompą, a on prosto z lotniska pojechał do klasztoru w Dysie i praktycznie go nie opuszczał. Ten reportaż to była groteska społeczna, gdzie nasze kompleksy i aspiracje odbijały się w krzywym zwierciadle tęsknoty za wielkim światem i wielkopańskim życiem.

• Masz na koncie trzy nagrody Prix Europa. Pierwszą za…

– Opowieść o panu Andrzeju, który jako samozatrudniony przez wiele lat prowadził szalet miejski. Narosły mu ogromne długi w ZUS, do tego stopnia, że groziła mu eksmisja z mieszkania. Wszystko się dzieje w publicznej toalecie, mieszczącej się pod ziemią. Nie dochodzą tam żadne dźwięki ze świata oprócz radia, w którym jest mowa o tym, jak wspaniale, albo jeszcze lepiej nam się żyje. To jest opowieść o zapomnianym przez świat wrażliwym dobrym człowieku, który czy tego chcemy czy nie jest jedyna prawdziwą miara wszelkich górnolotnych deklaracji, strategicznych decyzji czy politycznych gier. W kropli wody przegląda się ocean… To człowiek z krwi i kości, z ciała i duszy jest podmiotem wielkiej historii.

• Kolejne istotne reportaże?

– Wszystkie są istotne, bo nie ma nieistotnych ludzi. Głęboko zapadło mi w pamięć spotkanie z Ashotem Martirosyanem i reportaż „Człowiek śpiewający sercem”, również nagrodzony „Prix Europa”. Ashot jest Ormianinem, który przyjechał do Lublina wiele lat temu uciekając przed wojną. Ma niezwykły głos, który sprawił, że zaczął śpiewać w Chórze Kairos. W pewnym momencie otrzymał szansę nagrania własnej płyty. Towarzyszyłam mu przy nagrywaniu przez kilka lat, nie było łatwo, ale powstała opowieść o tym, że domem dla wygnańców jest bardzo często sztuka i pamięć o kulturze, w której się wychowali. To co nas łączy to pieśń i wrażliwość na piękno ludzkiego głosu, który bez względu na rasę, religie czy przekonania potrafi mówić o miłości i tęsknocie.

• Skąd pomysł na reportaż „Duszy coraz mniej”?

– Nie szukałam tej opowieści, ta opowieść znalazła mnie sama. Pewnego grudniowego dnia otworzyłam maila i wszystko się zaczęło… Spotkaliśmy się w opuszczonym kościele, a mój bohater odruchowo zniżył głos. W tym momencie wiedziałam, że powinniśmy o wszystkim opowiedzieć, rozmawiać szeptem i ten szept będzie miał znaczenie. Jakie, to trzeba posłuchać.

• Co liczy się w reportażu?

– Człowiek, przede wszystkim człowiek. Zadaniem reportażysty jest budowanie mostów między ludźmi. Nie umawiam się na wywiady, ja się spotykam z drugim człowiekiem. Staram się słuchać i uczyć od niego a nie wypytywać. On przecież wie lepiej co mu się przytrafiło i co czuje. Traktuje każdą historię jako dar, za który jestem odpowiedzialna.

• Dlaczego warstwa dźwiękowa reportażu jest tak ważna?

– Dźwięk jest podstawowym środkiem wyrazu w reportażu audio. Ludzki głos to dźwięk, muzyka to dźwięk, swoje dźwięki ma miasto, las i kawiarnia.

Jesteśmy w tych dźwiękach zanurzeni, nie zwracamy czasem na nie uwagi, a rolą reportażysty radiowego jest nadać tym brzmieniom znaczenie ułożyć je opowieść.

W dobrym reportażu audio każdy dźwięk ma znaczenie bez względu czy jest to głos ludzki, czy skrzypienie drzwi. Nie są to oczywiście równoważne znaczenia, bo trzeba podkreślić, że głos ludzki zmienia wszystko, ale reportażysta radiowy musi zawsze myśleć dźwiękiem, słyszeć po to żeby widzieć, poczuć i zrozumieć. Reportażysta radiowy jest bardziej kompozytorem niż dziennikarzem. Radio to radio i radia nie wolno traktować jak gazety bez papieru czy telewizji bez obrazu. Trzeba pamiętać, że zanim świat zobaczymy, zanim cokolwiek przeczytamy o nim, najpierw go słyszymy jeszcze przed narodzeniem. Dźwięk trafia prosto do serca.

• Co dalej? Masz nagrania, montujesz reportaż, w czym pomocny jest realizator dźwięku?

– Mamy w Radiu Lublin ogromne szczęście mieć doskonałych, świetnie słyszących realizatorów. Często pracuję z Piotrem Królem, który wiele wnosi do moich reportaży. To takie drugie ucho, które potrafi wychwyć każdy błąd, nadmiar lub fałsz. Ma dystans do materiału, którego ja po wielu dniach pracy już nie mam. Niejednokrotnie spieramy się, dyskutujemy, zastanawiamy jak zrealizować akustycznie reportaż tak, aby jak najlepiej trafił do słuchaczy. Nie wolno zapominać, że to przecież dla nich pracujemy. Wiele do moich reportażu wnosi też współpraca z Arturem Giordano, doskonałym muzykiem, który ma świetne ucho reportażowe. Bez niego wiele moich opowieści nie wybrzmiałyby tak dobrze.

• Czy reportaż jest dla Polskiego Radia Lublin nadal ważny?

– Myślę że tak. To już trzecie pokolenie reportażystów ma swój dom w lubelskiej rozgłośni i mam nadzieję, że dalej tak będzie. Nie bez kozery mówią o nas Lubelska Szkoła Reportażu. Sądzę, że niewiele rozgłośni w Polsce może też się pochwalić taka ilością nagród krajowych i międzynarodowych w dziedzinie reportażu audialnego. Nasi słuchacze też doceniają ten gatunek. Dzwonią i często piszą, że reportaże w Radiu Lublin są wyjątkowe, że są blisko człowieka, są dla nich ważne.

• Czy w dobie SMS-ów i minutowych filmików reportaż ma szansę?

– Świat wraca do opowieści. Tegoroczny festiwal Prix Europa pokazał, że młodzi ludzie chcą słuchać opowieści, chcą też je opowiadać. Większość członków jury miała poniżej 30 lub mniej lat. Ten trend jest widoczny także w Polsce. Jedną z takich inicjatyw, która o tym świadczy, jest Fundacja Audionomia, do której powstania nieco się przyczyniłam. Jej celem jest jednoczenie środowiska, które się rozproszyło w związku z sytuacją zaistniałą w Polskim Radio. Audionomia to miejsce spotkania, wymiany myśli i dialogu, to obszar wolności, w którym każdy będzie miał szansę zaistnieć i zostać wysłuchanym. Chcemy, aby Fundacja i związany z nią portal były miejscem dla tych, którzy nie tylko słyszą, ale też rozumieją co słyszą i chcą budować więzi oparte na opowieści o tym jak dzieje się świat. Mamy ambicje sprawić, aby dźwięk został uznany za pełnoprawne tworzywo sztuk narracyjnych. Planujemy organizować konferencje, seminaria i warsztaty zarówno dla profesjonalistów jak i dla osób po prostu zainteresowanych słuchaniem. Bardzo zależy nam na tym aby dotrzeć również do ludzi młodych, do szkół, bo tam jest przyszłość.

• Co w życiu jest najważniejsze?

– Najważniejsze jest to, żeby móc sobie spojrzeć w twarz w lustrze, ale tu nie chodzi o samozadowolenie. Nikt nie jest ideałem i gdy się nabroi, to wyrzuty sumienia można mieć, a nawet dobrze gdy się pojawiają. Dzięki nim człowiek może zmierzyć się sam z sobą… czyli popatrzeć w lustro.

• Michał Urbaniak mawia, że życie jest jak jazda tramwajem po zakręcie. Nie masz się czego złapać, lecisz z zakrętu. Czego się w życiu trzymasz?

– Staram się żyć w zgodzie ze sobą.

• Co to jest miłość?

– Odpowiedzialność.

• Marzenia?

– Trzeba marzyć tak, żeby marzenia realizować.

(fot. Maciej Kaczanowski)

Agnieszka Czyżewska-Jacquemet 

W 1995 ukończyła historię sztuki na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Od 1993 roku związana jest z redakcją reportażu Rozgłośni Lubelskiej Polskiego Radia. Swoją pracę zaczynała pod kierunkiem Małgorzaty Sawickiej i Anny Kaczkowskiej od których przejęła tradycje i zasady Lubelskiej Szkoły Reportażu Radiowego. Uważna jest ze jedną z głównych przedstawicielek tego nurtu w twórczości radiowej. W swoich pracach na pierwszym planie stawia zawsze bohatera poszukując równocześnie własnych rozwiązań formalnych i adekwatnych środków radiowego wyrazu. Jej reportaże, w których niebagatelną rolę grają emocje, charakteryzują się dużą wrażliwością społeczną, intymną relacją z bohaterem, bogactwem dźwięku i metaforycznym ujęciem rzeczywistości. Nagrody: Srebrny Melchior - Radiowy reportaż roku 2010, 2018 i 2020, Złoty Melchior - Radiowa Reportażystka Roku 2014, Grand Press - Reportaż Radiowy 2015, Brązowy Medal URTI Światowa Unia Nadawców 2015, Prix Bohemia 2017, Prix Europa 2018, Prix Europa Special Commandation 2016 i 2021. Coach w międzynarodowych projektach szkoleniowych: Ake Blomstrom Award Training (Lublin - Berlin 2015/2016), sesja szkoleniowa Ukraińskie Radio Publiczne (Kijów 2016), Prix Europa Master Class (Wilno 2017).

Prix Europa

Jedyny w swoim rodzaju festiwal mediów, który w 1987 roku powołał do życia Parlament Europejski wraz z Komisją Europejską i Europejską Fundacją Kultury.

Obecnie jest to największe na naszym kontynencie wydarzenie, które jednoczy zarówno tradycyjnych dużych nadawców publicznych jak i producentów niezależnych oraz prywatne firmy medialne. Festiwal kładzie nacisk na wysoką jakości produkcji, które powinny odzwierciedlać zmiany zachodzące w Europie i różnorodność otaczającego świata. Konkurs festiwalowy podzielony jest na kategorie radiową, telewizyjną i internetową, która łączy w sobie prace audio i wideo. Prestiż wydarzenia i przyznawanych nagród podnosi fakt, że nie ma tu wyznaczonego przez organizatorów jury, które obraduje za kulisami. Wpływ na wyniki mają wszystkie osoby, którzy zgłosiły swoje uczestnictwo w danej kategorii. Codziennie odbywają się dyskusje nad prezentowanymi pracami i głosowania. Jest to więc bardzo trudny dla autorów konkurs, gdzie profesjonaliści przyznają nagrodę profesjonalistom na podstawie punktacji w sposób demokratyczny.

e-Wydanie

Pozostałe informacje

Laureaci czołowych pozycji w tegorocznej edycji rankingu „Liderzy Zarządzania” podczas gali ogłoszenia wyników. Odbyła się w czwartek w łódzkim Teatrze Scena Monopolis

Ranking najlepiej zarządzanych szpitali. W czołówce placówki z naszego regionu

Szpitale z Zamościa, Puław, Łęcznej i Radecznicy znalazły się wśród wyróżnionych w tegorocznej edycji rankingu Liderzy Zarządzania organizowanym przez BFF Banking Group

Pijana weszła wprost przed nadjeżdżające auto

Pijana weszła wprost przed nadjeżdżające auto

Ponad promil alkoholu w wydychanym powietrzu miała kobieta, która weszła wprost przed nadjeżdżające auto

Tak w przeszłości wyglądał Biłgoraj. Mamy jego historyczne zdjęcia
foto
galeria

Tak w przeszłości wyglądał Biłgoraj. Mamy jego historyczne zdjęcia

Biłgoraj leży w południowej części województwa lubelskiego, około 85 km od Lublina, w sąsiedztwie Roztoczańskiego Parku Narodowego. Zapraszamy na nostalgiczny spacer po uliczkach i zaułkach Biłgoraja.

Egzotyczne zwierzęta na Targach Lublin
galeria
film

Egzotyczne zwierzęta na Targach Lublin

Pająki, węże, ślimaki i ryby. W Lublinie gratka dla miłośników terrarystyki, akwarystyki i botaniki.

Kiedy Kamil Kruk i Ivan Brkić wrócą do składu Motoru Lublin?

Kiedy Kamil Kruk i Ivan Brkić wrócą do składu Motoru Lublin?

Od dawna Motor Lublin musi sobie radzić bez ważnych zawodników: Kamila Kruka i Ivana Brkicia. Obaj powoli wracają do zdrowia. A kiedy będzie można zobaczyć ich na boisku? Szansę na występ w tym sezonie ma jedynie obrońca

Słynne kawasaki należy do polskiego kolekcjonera.
Dęblin
galeria

Wystąpił w Top Gun. Teraz można go oglądać w Dęblinie

Czarno-czerwony kawasaki GPZ 900r Ninja - ten sam, na którym w 1986 roku w filmie Top Gun jeździł Tom Cruise, a także towarzysząca mu Kelly McGillis - stoi teraz w hangarze Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie. To jedna z kilku maszyn, która brała udział w produkcji amerykańskiego studia Paramount Pictures

Bialska Rada Kobiet
Biała Podlaska

Nie dostały się do rady miasta, ale trafiły do innej. Jakie były zasady naboru?

Czternaście powołanych przez prezydenta pań ma strzec spraw kobiet w Białej Podlaskiej. Ten nowy organ doradczy na razie ma działać 3 lata. W większości to nazwiska związane ze środowiskiem obecnej władzy w mieście

Emmanuel Lecomte wystąpił w reprezentacji Belgii. Koszykarz Startu Lublin zagrał przeciwko Łotwie

Emmanuel Lecomte wystąpił w reprezentacji Belgii. Koszykarz Startu Lublin zagrał przeciwko Łotwie

Pojedynek w Rydze był starciem dwóch niepokonanych drużyn w grupie C. Przypomnijmy, że Łotysze mają zapewniony udział w mistrzostwach Europy, ponieważ są jednym z gospodarzy całego turnieju. Mimo to biorą udział w eliminacjach i na razie idzie im bardzo dobrze. W piątkowy wieczór jednak spotkali trudnego przeciwnika w postaci reprezentacji Belgii

Karol Nawrocki kandydatem PiS na prezydenta RP

Karol Nawrocki kandydatem PiS na prezydenta RP

Prawo i Sprawiedliwość ogłosiło, że prezes IPN, Karol Nawrocki, będzie kandydatem na prezydenta w przyszłorocznych wyborach, popieranym przez tę partię. Nawrocki wystartuje jako "kandydat obywatelski, bezpartyjny"

Skoki narciarskie. Ruszył nowy sezon. Polacy na odległych pozycjach

Skoki narciarskie. Ruszył nowy sezon. Polacy na odległych pozycjach

Sezon 2024/2025 oficjalnie rozpoczęty. W sobotę i niedzielę na skoczni w Lillehammer dominowali Niemcy i Austriacy

4000 tysiące zł kosztował mosiężny krokodyl
zdjęcia
galeria

Tylko krokodyl z mosiądzu nie marzł na giełdzie. Handlującym przeszkadzała pogoda

Zimny wiatr i temperatura w okolicach zera skutecznie odstraszyły część kupców i ludzi, którzy zwyczajowo w ostatnią niedzielę miesiąca odwiedzają giełdę starci na Placu Zamkowym w Lublinie. Ruch był zdecydowanie mniejszy

Szkoła z wartościami i tradycją – „Szóstka” świętuje jubileusz
ZDJĘCIA
galeria

Szkoła z wartościami i tradycją – „Szóstka” świętuje jubileusz

Szkoła Podstawowa nr 6 im. Romualda Traugutta w Lublinie w tym tygodniu obchodzi 90. urodziny. W uroczystościach uczestniczyli dawni i obecni uczniowie

Festiwal dźwięku
foto
galeria

Festiwal dźwięku

W Helium Club, co ty dzień odbywają się mega imprezki. Na parkiecie szaleństwo! Zobaczcie, co się działo w weekend w Helium. Tak się bawi Lublin!

Bogdan Lembrych (z piłką) był najlepszym zawodnikiem Memoriału Roupperta
galeria

Memoriał Leszka Marii Roupperta. Zagrali ku pamięci wielkiego trenera [zdjęcia]

Matematyka zwycięzcą Memoriału Leszka Marii Roupperta

Na drogach może być ślisko

Na drogach może być ślisko

Warunki drogowe na Lubelszczyźnie nie są najlepsze. Do wieczora w kilkunastu powiatach województwa obowiązują ostrzeżenia IMGW o marznących opadach. Wczoraj rano w powiecie opolskim jedno z aut wpadło do rowu

ALARM24

Masz dla nas temat? Daj nam znać pod numerem:
Alarm24 telefon 691 770 010

Wyślij wiadomość, zdjęcie lub zadzwoń.

kliknij i poinformuj nas!

Najczęściej czytane

Dzisiaj · Tydzień · Wideo · Premium