Sytuacja ludzi starszych na wsi na podstawie fragmentu "Chłopów” oraz charakterystyka porównawcza bohaterek "Pana Tadeusza” - Telimeny i Zosi. Z takimi tematami musieli zmierzyć się dziś maturzyści.
Matura 2009 Język polski - POZIOM ROZSZERZONY - sugerowane odpowiedzi
Wymień dwie dziedziny życia, których wzajemne relacje autor czyni głównym przedmiotem swoich rozważań.
Autor czyni głównym przedmiotem swoich rozważań wzajemne relacje między polityką, a sztuką.
Zadanie 2. (1 pkt)
W jaki sposób muzyka wpłynęła na strajkujących (akapit 1)?
Strajkujący pod wpływem muzyki porzucili polityczne dyskusje i skupili się na doświadczeniu zmysłowym.
Zadanie 3. (1 pkt)
Podaj przykład występującej w tekście opozycji: góra - dół. Wyjaśnij symboliczne znaczenie elementów tworzących wskazaną opozycję.
góra: kościół św. Anny; symboliczne znaczenie: religia, metafizyka, sacrum wyrażające się przez sztukę, duchowość, "troska o miarę ostateczną naszego życia", ponadczasowość, uniwersalność
dół: trasa W-Z; symboliczne znaczenie: polityka, materialność, fizyczność, namacalność, "troska o doczesne dobro wspólne", aktualność, przemijający konkret
Zadanie 4. (1 pkt)
Nazwij dwa środki językowe zastosowane przez autora w celu podkreślenia subiektywizmu jego wypowiedzi. Każdy z nich zilustruj jednym przykładem zaczerpniętym z tekstu.
- reminiscencja/retrospekcja: "a naszym słowom, które teraz odtwarzam, a raczej wymyślam, bo nie zachowały się w pamięci, towarzyszyła muzyka", "przypominam sobie to wszystko",
- przypuszczenie: "wydaje mi się, że", "być może uwertura... pozostała dla mnie",
- pytanie retoryczne: "Co zostaje z książek i filmów, które bez reszty zajmują się naszym życiem rzeczywistym, bezpośrednio danym?"
Zadanie 5. (1 pkt)
Wypisz z tekstu i nazwij dwa środki artystyczne, którymi posłużył się autor, by nadać swojej wypowiedzi funkcję estetyczną (poetycką).
-alegoria: "[sztuka] jako schody ruchome, przewożące z niższego poziomu na wyższy",
-epitet: "["Chimera" - jedno] z najpiękniejszych czasopism"
Zadanie 6. (2 pkt)
Podaj przykład posługiwania się przez autora konkretem w celu zbudowania uogólnienia.
Konkret: słuchanie uwertury do "Tannhausera" w czasie strajku na uniwersytecie,
Uogólnienie: "tak właśnie wieczność i wartości absolutne - na przykład piękno muzyki - wpływają na sprawy doczesne..."
Zadanie 7. (1 pkt)
Jaką funkcję, zdaniem autora, powinna pełnić sztuka?
Sztuka powinna stanowić pomost pomiędzy konkretnym doświadczeniem a ostatecznymi, uniwersalnymi wartościami; dzieło sztuki powinno wchodzić w dialog pomiędzy artystą a odbiorcami, którzy często są odlegli od twórcy zarówno w czasie, jak i w przestrzeni.
Zadanie 8. (2 pkt)
Co, zdaniem autora, jest zagrożeniem dla suwerenności sztuki? Wymień dwa zagrożenia.
Zagrożenie 1.
Służebność wobec polityki, która zamienia dzieło sztuki w agitkę
Zagrożenie 2.
Oderwanie od codziennego życia, od konkretnego doświadczenia, powodujące brak emocjonalności dzieła