Rozmowa z prof. Andrzejem Sadzikowskim z Zakładu Parazytologii i Chorób Inwazyjnych Wydziału Medycyny Weterynaryjnej AR w Lublinie
- Na jadowitą żmiję zygzakowatą można natknąć się dosłownie wszędzie. Nawet spacerując nad Zalewem Zemborzyckim! Spore siedliska tych żmii znajdują się w okolicach Puław, w Gołębiu, Dęblinie i na Roztoczu, ale także w Bieszczadach, na Warmii, Kaszubach, koło Gdańska. Trzeba też wiedzieć, że w Europie żyje 9 gatunków jadowitych węży (w Polsce tylko żmija zygzakowata). Można je spotkać we Włoszech, Austrii, Hiszpanii, Portugalii czy Turcji, a więc tam gdzie coraz częściej spędzamy wakacje.
• Czy ukąszenie przez żmiję jest groźne? W zeszłym roku z tego powodu w Raciborzu zmarła kobieta.
- Tak, ale był to w Polsce pierwszy od 30 lat śmiertelny przypadek! Prawdopodobnie ta kobieta była uczulona na jad, albo chorowała na serce i dlatego doszło do takiej reakcji. Dla zdrowych ludzi jad żmii nie jest śmiertelnie groźny. Co nie znaczy, że spotkanie z nią można zbagatelizować. Szczególnie, kiedy zaatakowane zostało dziecko, albo żmija ukąsiła nas np. w głowę.
• W takim razie jak się zachować?
- Na zareagowanie mamy trochę czasu. Oczywiście, jeśli to możliwe, jak najszybciej należy udać się do lekarza, który poda odpowiednią surowicę zawierającą neutralizujące jad przeciwciała. Czasem jednak do zdarzenia dochodzi z dala od ośrodków medycznych np. na szlaku górskim. Wtedy trzeba zachować spokój, nie nacinać miejsca ukąszenia, nie wyciskać ani nie wysysać ranki. Można założyć opaskę uciskową, koniecznie powyżej ukąszenia! Ale ucisk trzeba co pół godziny zwalniać, bo może dojść do martwicy tkanek. A także pić płyny. I udać się do lekarza.
• Jak poznać, że ukąsiła nas żmija?
- Żmija zygzakowata jest niewielka, ma od 60 do 85 cm długości. I bardzo charakterystyczną trójkątną głowę. Biegnący przez grzbiet jasny zygzak tzw. wstęga Kaina nie występuje u wszystkich osobników. Żmija miewa też różne ubarwienie: od szarego przez brązowe do czarnego. Jej ukąszenie zostawia na ciele wyraźny ślad: dwa nakłucia oddalone od siebie o 5-8 mm. Ukąszenie powoduje bardzo silny ból, po chwili dochodzi do zawrotów głowy, spada ciśnienie krwi, tętno i oddech przyspiesza, może dojść do zapaści. Pogryzione miejsce puchnie, dlatego, jeśli to możliwe, warto zrobić zimny okład. W żadnym wypadku nie wolno pić alkoholu.