Kontrole zwolnień w ZUS (porady eksperta)

– Fachowo nazywa się tę procedurę kontrolą orzekania o czasowej niezdolności do pracy. Dotyczy ona samego postępowania diagnostyczno-leczniczego lekarzy wystawiających zwolnienia lekarskie. Lekarz orzecznik ZUS sprawdza więc, czy są przesłanki medyczne do przebywania przez kontrolowaną osobę na zwolnieniu lekarskim – wyjaśnia Małgorzata Korba, rzecznik lubelskiego oddziału ZUS.

Kogo może wezwać ZUS

Kontrola może objąć każdego, kto przebywa na zwolnieniu. Wezwania do ZUS mogą się spodziewać m.in. osoby, które: przebywają na długotrwałych zwolnieniach, biorą kolejne zwolnienia od różnych lekarzy, podlegały krótko ubezpieczeniu chorobowemu albo dostały zwolnienie już po jego ustaniu.

Dotyczy to także osób, które otrzymały ZUS ZLA po skróceniu przez lekarza orzecznika ZUS poprzedniego zwolnienia lub podczas poprzedniego zwolnienia nie zgłosiły się na badanie w ZUS. O to, żeby skontrolować zwolnienie pracownika, może wystąpić sam pracodawca. Wtedy ZUS również wzywa na badanie.

Zabierz dokumentację

Na badanie do lekarza orzecznika musimy przede wszystkim zabrać ze sobą dowód osobisty lub paszport. Jeśli posiadamy dokumentację medyczną na temat swojego stanu zdrowia i trwającego leczenia, to także warto ją ze sobą zabrać.

– Chodzi w szczególności o zaświadczenia, orzeczenia i opinie lekarskie, karty informacyjne z leczenia szpitalnego oraz inną dokumentację o podobnym charakterze – podpowiada dr Ewa Prylińska-Pielecka, zastępca głównego lekarza orzecznika oddziału ZUS w Lublinie.
Ale jeśli nie mamy takich dokumentów, to nic się nie dzieje. Lekarz orzecznik będzie dysponował informacjami na temat naszego leczenia.

W ZUS lub w domu

Lekarz orzecznik ZUS po zbadaniu wezwanej osoby, może ją skierować na dodatkowe badania specjalistyczne, a także sięgnąć do dokumentacji medycznej prowadzonej przez lekarza leczącego.

– Jeśli na zwolnieniu jest umieszczona uwaga, że "chory powinien leżeć”, to orzecznik przeprowadza badanie w miejscu pobytu kontrolowanego – dodaje dr Prylińska-Pielecka.
Ze statystyk wynika, że w większości przypadków lekarz potwierdza zasadność zwolnienia. Czasami konieczne jest wypisane badanemu skierowania na rehabilitację leczniczą finansowaną przez ZUS lub skierowania do specjalisty konsultanta ZUS.

Pora do pracy

Lekarz orzecznik może jednak uznać, że badany w momencie kontroli jest już zdrowy. Wtedy zwolnienie jest skracane, a zasiłek wypłacany za okres do dnia badania w ZUS. W dzień po takim badaniu ubezpieczony powinien wrócić do pracy.

ZUS informuje o tym pracodawcę kontrolowanej osoby. Zaświadczenie lekarskie skracające zwolnienie, jest traktowane na równi z zaświadczeniem dopuszczającym do pracy.

Odwołaj się

Co, jeśli naszym zdaniem lekarz orzecznik nie ma racji?

– Trzeba zaczekać na decyzję ZUS. Od każdej decyzji przysługuje odwołanie – podpowiada Małgorzata Korba. – Trzeba je złożyć w ZUS w ciągu 30 dni od otrzymania decyzji. Zakład przekazuje je do sądu. W przypadku kontroli zwolnienia lekarskiego nie ma możliwości złożenia sprzeciwu do komisji lekarskiej.

Gdy nie dotrzemy na badanie

Na wezwaniu z ZUS znajduje się zawsze informacja o terminie i miejscu badania. Jeśli nie dotrzemy na badanie we wskazanym terminie, to od dnia następnego nasze zwolnienie lekarskie nie jest już ważne. Musimy więc wrócić do pracy i zwrócić wypłacony zasiłek. Są jednak sytuacje, kiedy nie możemy się zjawić w ZUS.

– Taką nieobecność można i należy usprawiedliwić. Usprawiedliwienie może dotyczyć tylko ważnych powodów związanych z chorobą – dodaje Korba. I przestrzega: Na pewno nie ma sensu celowe unikanie badania. Jeśli ubezpieczony nie stawi się na wezwanie w ZUS, lekarz orzecznik sprawdzi dokumentację z przebiegu jego leczenia, nawet jeśli okres zwolnienia już upłynął.