By doszło do ciąży konieczne jest sprawne działanie całego układu rodnego kobiety. Trudności z poczęciem dziecka mogą być związane z jakąś jego dysfunkcją . Około 30% przypadków niepłodności ma związek z niedrożnością jajowodów. Dlaczego ich rola jest tak istotna?
Leczenie niepłodności wymaga dogłębnej diagnostyki, która w prawie 1/3 przypadków wykazuje jakieś zaburzenia w budowie lub funkcjonowaniu jajowodów. Nie oznacza to, że u par z taką diagnozą jest to wyłączna przyczyna niepowodzeń w poczęciu potomka - najczęściej problem pojawia się w związku z wieloma czynnikami, m.in. niską jakością nasienia mężczyzny.
Jajowody nie pełnią jedynie funkcji połączenia pomiędzy jajnikiem a macicą. Po pierwsze za pomocą strzępków wyłapują one uwolnioną komórkę jajową, naprowadzając ją na właściwy tor jajnik-macica. Następnie, w strukturze zwanej bańką jajowodu, dochodzi do zapłodnienia. Dalej, za pomocą kosmków i skurczów mięśniówki, jajowód doprowadza zarodek do macicy.
Do niedrożności jajowodów może dojść na kilka sposobów. Najczęstszą przyczyną są zrosty okołojajowodowe, które powstały na skutek chorób zapalnych lub zabiegów operacyjnych. Inne choroby, takie jak endometrioza, przebycie zapalenia wyrostka robaczkowego, operacja w obrębie miednicy i burzucha czy przebycie ciąży pozamacicznej, również mogą skutkowć zrostami. Rzadziej jest to niedrożność wynikająca z nieprawidłowego rozwoju narządów płciowych lub też guza uciskającego jeden z jajowodów.
Diagnostyka tego problemu obejmuje kilka możliwości. Za złoty standard uznaje się badanie drożności jajowodów pod kontrola USG. Zaletą metody jest dokładność i mała inwazyjność. Alternatywą jest histerosalpingogram, polegający na wprowadzeniu kontrastu do jamy macicy, a następnie wykonanie zdjęcia RTG miednicy. Dzięki temu zobaczymy, czy kontrast prawidłowo wypełnił macicę i jajowody.
Opcji leczenia niepłodności wynikającej z niedrożności jajowodowej jest kilka. Jeśli pacjentka jest młoda i pragnie urodzić więcej niż jedno dziecko, można wykonać operację udrożnienia jajowodu. Jak w przypadku każdego zabiegu, występuje tu jednak ryzyko powikłań i dodatkowego upośledzenia płodności. Warto zatem zawsze przedyskutować wszystkie za i przeciw z lekarzem. Metodą z wyboru przy stwierdzonej niedrożności i jednocześnie skutecznym sposobem leczenia niepłodności jest zapłodnienie in vitro. Dzięki niej pomijamy rolę jajowodu w zapłodnieniu, wprowadzając prawidłowo rozwijający się zarodek do macicy.
Niedrożoność jajowodów, mimo że jest częstą przyczyną niepłodności, nie musi oznaczać bezpłodności. Dzięki rozwiniętym metodom leczenia lekarze mogą spełnić marzenia pacjentów o własnym potomstwie.