Losowo wybrana grupa mieszkańców ma wskazać władzom miasta metody walki ze smogiem. Jeśli ich decyzja zapadnie większością 4/5 głosów, będzie wiążąca dla Ratusza. Zaproszenie dostanie kilkanaście tysięcy osób – z nich wyłonione zostanie kilkadziesiąt
Wylosowana grupa ma działać podobnie do ławy przysięgłych. Najpierw wysłucha ekspertów i różnych stron sporu. Potem uda się na naradę i ustali werdykt. Właśnie w ten sposób ma powstać miejska recepta na smog.
– Wybraliśmy temat smogu, bo on jest społecznie nośny – mówi Krzysztof Żuk, prezydent Lublina, który po raz pierwszy chce skorzystać z tej metody oddolnego podejmowania decyzji. Fachowo nazywa się to „panelem obywatelskim”.
Kilkudziesięcioosobowy „panel” będzie wybrany w dwóch etapach. Najpierw do kilkunastu tysięcy osób ma być wysłane niezobowiązujące do niczego zaproszenie. – Listem imiennym, jeszcze w lutym – zapowiada Piotr Choroś, dyrektor Biura Partycypacji Społecznej w Urzędzie Miasta.
Osoby, które dostaną takie zaproszenia, mają być wybrane losowo, ale z uwzględnieniem płci, wieku, wykształcenia, czy dzielnicy. Tak, by była to reprezentatywna grupa mieszkańców.
– Taki Lublin w pigułce – wyjaśnia Choroś. Spośród tych, którzy zaproszenie przyjmą, na takiej samej zasadzie wylosowana ma być docelowa grupa około 50 do 60 osób.
Wybrani w ten sposób mieszkańcy zbiorą się kilku spotkaniach, które mają się odbywać w soboty i trwać po kilka godzin. W tym czasie będą mogli do woli przepytywać ekspertów od jakości powietrza, by zdobyć wiedzę potrzebną do wymyślenia planu walki ze smogiem. – Postaramy się zgromadzić najlepszych ekspertów w tym zakresie – obiecuje prezydent. – Każdy, kto zapyta, otrzyma odpowiedź.
Po przepytaniu ekspertów i wysłuchaniu wszystkich „za” i „przeciw”, uczestnicy „panelu obywatelskiego” mają wskazać Ratuszowi pomysły na poprawę stanu powietrza. – Osoby te mają przyjąć rekomendacje dla władz samorządowych: co zrobić, w jakiej perspektywie, co powinno być priorytetem, co można odłożyć na później – tłumaczy Choroś.
Dyskusja z ekspertami będzie otwarta dla wszystkich zainteresowanych i mediów. Późniejsza narada „panelu” będzie się toczyła za zamkniętymi drzwiami. Rekomendacje dla Ratusza mają powstać w kwietniu. Jeżeli będą przyjęte większością co najmniej 4/5 głosów, staną się wiążące dla władz miasta, o ile będą się mieściły w uprawnieniach miejskiego samorządu.