Lubelscy Żydzi mieszkający w Nowym Jorku proponują, by pomnik Ofiar Getta trafił z ulicy Świętoduskiej na plac przy Szkole Podstawowej nr 24, w sąsiedztwie którego przed wojną mieściła się szkoła polsko-żydowska. Po zakończeniu budowy parkingu obelisk wróci w okolice Arkad.
- Jeśli szkoła będzie zainteresowana, to my jesteśmy do dyspozycji - mówi Tomasz Rakowski, rzecznik prasowy prezydenta Lublina.
- Jestem pierwszy dzień po urlopie. Dopiero otworzyłam korespondencję. Muszę się zastanowić, porozmawiać z władzami miasta i rodzicami. Dziś więcej nie mogę powiedzieć - tłumaczy Irena Pogoda, dyrektorka SP 24.
Na razie nie wiadomo, jak pomysł nowojorczyków oceni warszawska Gmina Żydowska Wyznaniowa. Jej przedstawiciele byli wczoraj nieuchwytni.
Skąd sprawa przenosin? Teren, na którym stoi pomnik, kupiła od władz Lublina spółka Arkady. Chce wybudować na nim m.in. podziemny parking oraz galerię handlową. Pomnik miał być przeniesiony, najpierw na błonia pod zamkiem, później obok jesziwy przy Lubartowskiej. Jednak pomysł nie spodobał się części środowisk żydowskich. W końcu postanowiono, że pomnik zostanie przy Świętoduskiej i tylko na czas robót będzie przeniesiony w inne miejsce.
- Podczas tamtych rozmów wstępnie ustaliliśmy z Gminą Żydowską Wyznaniową, że można go umieścić przy Lubartowskiej obok jesziwy - mówi Andrzej Wilczewski, prezes Arkad. O propozycji Żydów z Nowego Jorku usłyszał od nas. - Zaraz jadę spojrzeć na plac przed szkołą.
Arkadom zależy na jak najszybszych przenosinach pomnika. W tym lub w przyszłym miesiącu chcą ruszyć z pracami, a zakończyć je przed zimą. Cała inwestycję muszą zakończyć do 2010 r.
Największa zagadka pomnika nadal nie jest rozwiązana. Morris Marian Wajsbrot powiedział nam, że widział jak w pomniku umieszczano w 1963 roku urnę z ziemią i prochami z miejsc żydowskiej kaźni na Lubelszczyźnie. Rewelacje zaskoczyły konserwatora zabytków oraz władze miasta. Były głównym argumentem przeciwko przenosinom pomnika w inne miejsce. Jednak do tej pory nie ma pewności, czy urna znajduje się w pomniku i co zawiera. •