Przeglądarka, z której korzystasz jest przestarzała.

Starsze przeglądarki internetowe takie jak Internet Explorer 6, 7 i 8 posiadają udokumentowane luki bezpieczeństwa, ograniczoną funkcjonalność oraz nie są zgodne z najnowszymi standardami.

Prosimy o zainstalowanie nowszej przeglądarki, która pozwoli Ci skorzystać z pełni możliwości oferowanych przez nasz portal, jak również znacznie ułatwi Ci przeglądanie internetu w przyszłości :)

Pobierz nowszą przeglądarkę:

Magazyn

23 grudnia 2008 r.
21:08
Edytuj ten wpis

Bóg jest mańkutem

Rozmowa z prof. Wiesławem Kamińskim, fizykiem z UMCS.

AdBlock
Szanowny Czytelniku!
Dzięki reklamom czytasz za darmo. Prosimy o wyłączenie programu służącego do blokowania reklam (np. AdBlock).
Dziękujemy, redakcja Dziennika Wschodniego.
Kliknij tutaj, aby zaakceptować

• Co jest najbliżej nas na niebie?

- Księżyc, który pochodzi zresztą z naszej planety - to kawałek oderwanej Ziemi, który został zaklęty na orbicie i krąży jedynie w odległości około 150 tysięcy kilometrów.

• Dlaczego jedynie?

- W skali kosmicznej jest to śmieszna odległość. Podróż dookoła świata po równiku to 40 tysięcy kilometrów. Zatem jest to tylko cztery razy większą odległość. Prawie na sięgnięcie ręki. Stąd człowiek mógł się na księżyc wybrać, postawić pierwszy "mały krok człowieka, ale wielki krok ludzkości” i wrócić na przyjazną ludzkości kolebkę.

• Co widać na Księżycu przez domowy teleskop?

- Wystarczy wieczorem wybrać się za miasto, gdzie nie ma rozpraszonego światła lamp ulicznych, samochodowych, neonów i świecących okien, by nieuzbrojonym okiem zobaczyć, że Księżyc jest niejednorodny. Patrząc na granicę oświetlonej i tonącej w cieniu części Księżyca widać, że są tam wyniesienia i zagłębienia. Z pomocą teleskopu wyraźnie widać góry, wierzchołki wulkanów, całą masę kraterów, rozległe równiny określane mianem "mórz”, gdyż dawniej sądzono, że wypełnia je woda.

• Jaki jest Księżyc?

- Przeraźliwie zimny. W poświacie widać cienie, które bardzo uplastyczniają powierzchnię. Ale i piękny w swoim tajemniczym poblasku szarych równin, żółciejących zboczy wypiętrzeń…

• Widać kolory?

- Przez silniejszy teleskop widać grę czerni, szarości, bladych niebieskości, żółcie i pomarańczowe odbicia. Dopowiem, że oglądając Księżyc zawsze tę samą jego "twarz” kontemplujemy. Nie widać drugiej strony, ale dziś, dzięki fotografiom wykonanym przez sondy, wiemy, że tam są tak samo ukształtowane tereny. Nie przeszkadzało to snuć domysłów, że tam właśnie zamieszkują "księżycanie” i fantastyczne powieści tytułować "Po drugiej stronie księżyca”.

• 150 tysięcy kilometrów to jest odległość z Ziemi do Księżyca. A inne odległości niebieskie?

- 100 razy większa jest odległość Ziemi od Słońca. Jeszcze dalej leżą inne planety: Mars, Jowisz, Saturn, Neptun… Podróżując dalej sięgamy praktycznie kresu grawitacyjnego oddziaływania Słońca. Jeszcze dalej sięga sfera oddziaływania wiatru słonecznego.

• Czyli?

- W której wyrzucane jak z fontann różne cząsteczki ze Słońca napotykają przepastne odchłanie przestrzeni międzygalaktycznej.

• Skąd taka nazwa?

- Wyrzucone w wybuchach na Słońcu z ogromną prędkością cząsteczki materii słonecznej "żeglują” w przestrzeni. Omiatając po drodze Ziemię, wywołują zapierające w piersiach dech efekty zórz polarnych, a także burze magnetyczne zakłócające telekomunikację lub odbiór radiowy. Jeszcze dalej rozciągają się obszary wypełnione gazem międzygwiazdowym i galaktycznym, z którego zresztą wciąż mogą rodzić się gwiazdy. I wciąż będą pojawiać się ich nowe generacje.

Twory człowieka, Voyager I i Voyager II wystrzelone przez Amerykanów już trzydzieści lat temu są już poza obszarem oddziaływania Słońca, w przestrzeni międzygwiazdowej. Niosą posłanie Ziemian i mimo olbrzymich odległość od naszej planety i tych dziesiątków lat od wystrzelenia pozostają aktywne i wciąż nawiązują z nami łączność. Wprawdzie tylko co jakiś czas, bo ich "gadanie” jest miliony razy słabsze niż natężenie sygnałów naszych komórkowych telefonów. I to mimo olbrzymiego hałasu docierającego z kosmosu, szumów, kakofonii fal…

• Albo sygnałów innej cywilizacji?

- Gdyby w tym szumie kosmicznym pojawiło się coś specyficznie regularnego, czego nie potrafimy wyjaśnić "bulgocącym życiem” galaktyk, gwiazd, czarnych dziur, to z pewnością można by domniemywać "telefon” od pozaziemskiej cywilizacji.

• A gdzie w tym wszystkim fruwają anioły?

- Być może dla nich dostępne są i nasze, i jeszcze odleglejsze przestrzenie. Może nawet rozleglejsze! Mamy uzasadnione powody podejrzewać, że oprócz oswojonych wymiarów (wysokość, szerokość, głębokość) są i inne wymiary, nam bezpośrednio zmysłowo niedostępne. Być może jest ich nawet siedem. Pytanie zatem o odległości w kosmosie może stracić dotychczasowy sens, gdyż poruszając się w tych dodatkowych wymiarach możemy zaleźć się w zgoła nieoczekiwanie odległych miejscach. Inna rzecz, że wszechświat jest takim dziwnym tworem, że z każdego miejsca wygląda jednakowo.

• Co to znaczy?

- Gdybyśmy się teraz znajdowali w dowolnym, nawet bardzo odległym jego miejscu, na jakichś odległych gwiazdach na przykład kwasarach… to naprawdę daleko: światło poruszające się z prędkością 300 tysięcy kilometrów na sekundę musi stamtąd podróżować 13 miliardów lat! I gdybyśmy z takiej odległej gwiazdy popatrzyli w niebo, to wyglądałoby podobnie - rozświetlone miliardami gwiazd, galaktykami, ich gromadami. Pięknie urządzony kosmos, harmonia materii i światła.

• A to prawda, że wszechświat się rozszerza?

- Wciąż. W każdej swoje cząstce przestrzeni nieustannie "puchnie”. Zmienia się skala odległości, a więc galaktyki oddalając się od naszej Galaktyki, jednocześnie oddalają się w takim samym stopniu od siebie. Każdy obserwator w dowolnym miejscu wszechświata widzi uciekające galaktyki tym szybciej, im dalej są od niego położone!

• Długo on tak będzie puchł?

- Zgodnie z zasadami o których wiemy, nie będzie końca tego puchnięcia lub ekspansja zatrzyma się łagodnie. Ale problemem takiego scenariusza jest odpowiednio mała gęstość materii we wszechświecie. Gdyby jednak było jej więcej niż obecnie szacujemy, mogłaby tak spowolnić ekspandujący wszechświat, że w pewnej chwili - jak rozciągana sprężyna - zatrzymałby się, a następnie rozpocząłby się proces kontrakcji zakończony Wielką Zapaścią, prawdziwie apokaliptycznym jego końcem.

• Na obrazach Bóg siedzi wysoko i spogląda na kulę ziemską. Wiemy, skąd patrzy?

- Obecność Boga we wszechświecie manifestuje się w postaci wspomnianych praw nim rządzących. Tych pandektów, jak kiedyś mówił zdumiony Kepler, gdy odkrywał takie prawa. W liście pisał: "Szczęśliwe są moje oczy widząc piękno stworzenia w boskich pandektach”. Pandektach, które Bóg nadał temu wszechświatowi w momencie powoływania, i zgodnie z którymi ewoluuje.

• Bóg czuwa nad harmonią wszechświata. Czy naszej planecie nie grozi kolizja z innym ciałem niebieskim?

- Najbliższa gwiazda jest dostatecznie daleko, około 4 lat świetlnych. Ale w Układzie Słonecznym, na jego peryferiach, w pasie Oorta, jest pod dostatkiem odłamków pierwotnej materii protoplanetarnej, która może zawitać w nasze pobliże w postaci większych lub mniejszych asteroid. A wtedy zupełnie przypadkowy układ oddziaływań planet, Ziemi i Słońca może popchnąć takie ciało na orbitę kolizyjną. A to może wywołać skutki katastrofalne dla mieszkańców Ziemi. Oczywiście, obecnie wdrożone zostały programy "wczesnego ostrzegania” i obserwacja potencjalnych "zabójców”.

• Einstein powiedział, że Bóg nie gra w kości. Czuwa nad wszechświatem?

- Inny powiedział, że nie wierzy, że Bóg jest mańkutem.

• A jest?

- Jest mańkutem, bo kierunek lewy we wszechświecie jest wyróżniony. Jeśli są w tym wszechświecie dodatkowe wymiary, to można powiedzieć, że Bóg jest wieloręki, bo do oswajania tych dodatkowych wymiarów potrzeba więcej niż dwóch rąk.

• Z perspektywy Boga Ziemia wygląda jak mały bączek, którym bawi się dziecko. Bóg nadał mu energię. Kręci się. Jak długo?

- Zanim przestanie się kręcić grozi nam inne niebezpieczeństwo: nasze Słońce. Na razie jest ono przyzwoitą, ustabilizowaną gwiazdą tzw. głównego ciągu. Ale tej "przyzwoitości” wystarczy na może jeszcze 4 miliardy lat.

• Zabraknie mu paliwa?

- Tak. Wypali w tym czasie wodór, podstawowe paliwo termojądrowe, którego skutki spalania odczuwamy w postaci dobroczynnych promieni słonecznych - "grzejących i żywiących” Ziemię. Wtedy Słońce zmieni się w czerwonego olbrzyma i pochłonie kilka najbliższych planet, w tym Ziemię. Po następnym miliardzie lat zapadając się pod własnym ciężarem, odrzuci część materii przeistaczając się w białego karła. A dalej już tylko będzie przez wiele miliardów lat stygło przeobrażając się w czarnego karła.

Pozostałe informacje

Falkon 2025. WieloŚwiaty
ZDJĘCIA I PROGRAM
galeria

Falkon 2025: Fantastyczna impreza w Lublinie

Kosmiczna kantyna rodem z Gwiezdnych Wojen z holoszachami, gry, pokazy, cosplay i poszukiwania odpowiedzi na bardzo ważne pytania. W Lublinie trwa Falkon 2025. WieloŚwiaty. Co jeszcze przed nami?

Daria Szynkaruk jest kapitanem MKS FunFloor Lublin

MKS FunFloor Lublin po zaciętym spotkaniu pokonał Energę Start Elbląg

Paweł Tetelewski może być zadowolony z postawy swoich podopiecznych. MKS FunFloor wygrał w Elblągu z tamtejszą Energą Startem 28:26. Spotkanie było jednak bardzo zacięte.

Górnik Łęczna wciąż musi poczekać na pierwszą wygraną w tym roku

Górnik Łęczna wciąż musi poczekać na pierwszą wygraną w tym roku

Nieudany wyjazd Górnika Łęczna do stolicy. W piątek na otwarcie 21. kolejki Betlic I Ligi podopieczni trenera Pavola Stano przegrali z Polonią Warszawa 1:2

Odkryj tajemnice Lubelszczyzny! Rozpoznasz te zabytki po zdjęciach?
QUIZ

Odkryj tajemnice Lubelszczyzny! Rozpoznasz te zabytki po zdjęciach?

Lubelszczyzna to region, który zachwyca swoim dziedzictwem kulturowym, bogatą historią i niepowtarzalnym klimatem. Znajdziemy tu zarówno majestatyczne zamki i pałace, jak i urokliwe stare miasta, zabytkowe świątynie oraz miejsca owiane tajemnicą. Jeśli jesteś miłośnikiem historii i architektury, nasz quiz to doskonała okazja, aby sprawdzić swoją wiedzę i odkryć nieznane zakątki tej niezwykłej części Polski!

Seniorzy chcą spotykać się częściej. Kiedy nowy "plus"?

Seniorzy chcą spotykać się częściej. Kiedy nowy "plus"?

Mieszkanka Woli Burzeckiej w powiecie łukowskim zadzwoniła do naszej redakcji narzekając na zmniejszenie liczby zajęć dla seniorów w miejscowej świetlicy. To skutek zakończenia projektu w ramach Senior+. Zapytaliśmy w gminie o szansę na poszerzenie oferty.

Droga impreza w Kraśniku – stracił złoto, zegarek i pieniądze

Droga impreza w Kraśniku – stracił złoto, zegarek i pieniądze

Mieszkaniec Kraśnika nie wybrał sobie najlepszych kompanów do wspólnego biesiadowania. Po imprezowej nocy okazało się, że nie ma już gości, ale także jego kosztowności.

Dżem w Puławach
koncert
23 marca 2025, 19:00

Dżem w Puławach

Niewiele jest w historii polskiego rocka zespołów, o których można powiedzieć, że są kultowe. Na pewno jednym z nich jest Dżem, który wystąpi 23 marca (niedziela) w Puławach.

Gmina chce połączyć widoczną na zdjęciu SP w Moniakach z położoną kilka kilometrów dalej podstawówką w Bobach-Kolonii
edukacja

Jedna podstawówka zamiast dwóch. Rodzice zaskoczeni

Bez dyskusji na komisji oświaty, spotkań z mieszkańcami, bez konsultacji - rada miejska w Urzędowie podjęła uchwałę o zamiarze połączenia dwóch szkół podstawowych, w Bobach-Kolonii i Moniakach. Administracyjnie zlikwidowana ma być ta pierwsza, a fizycznie ta druga.

Greccy mistrzowie stoner – rocka zagrają w Lublinie
koncert
21 czerwca 2025, 18:00

Greccy mistrzowie stoner – rocka zagrają w Lublinie

Greckie trio, 1000mods dołącza do składu festiwalu – Lublin Rock The Square Festival. Trio 1000mods to – obecnie – jeden z najpopularniejszych greckich rockowych składów.

Domowa awantura – telewizor wylądował na zaparkowanym aucie

Domowa awantura – telewizor wylądował na zaparkowanym aucie

40-latek pokłócił się z partnerką i niefortunnie wyładował swoją złość. Teraz nie tylko nie ma telewizora, ale grozi mu również surowa kara.

Blisko milion zł na kulturę. Miasto zdecydowało jakie projekty otrzymają dofinansowanie

Blisko milion zł na kulturę. Miasto zdecydowało jakie projekty otrzymają dofinansowanie

60 projektów z dofinansowaniem prawie miliona złotych. Zakończył się tegoroczny konkurs Miasto Kultury. Projekt ma na celu tworzenie i upowszechnianie kultury wśród mieszkańców Lublina.

Rolnicy zaleją mailami unijnych komisarzy. Chodzi o przyszłość handlu z Ukrainą

Rolnicy zaleją mailami unijnych komisarzy. Chodzi o przyszłość handlu z Ukrainą

Umowa handlowa z Ukrainą musi mieć niezwykle konserwatywny wymiar – twierdzi europoseł Krzysztof Hetman z Polskiego Stronnictwa Ludowego, który wraz z rolnikami chce wspólnie wypracować nowe stanowisko i przekazać je władzom w Brukseli. Polityk stworzył już plan działania.

Kontrabanda w dostawczaku

Kontrabanda w dostawczaku

5,5 tys. paczek papierosów bez akcyzy ukrytych w samochodzie dostawczym – to wynik kontroli funkcjonariuszy straży granicznej na terenie gminy Wierzbica. Wartość rynkowa kontrabandy została oszacowana na niemal 100 tys. złotych.

Padwa ma wolne, AZS AWF Biała Podlaska zmierzy się z Jurandem

Padwa ma wolne, AZS AWF Biała Podlaska zmierzy się z Jurandem

W 16. kolejce AZS AWF Biała Podlaska powalczy o punkty z Jurandem Ciechanów.

Falkon 2024
WYDARZENIE

Falkon 2025. WieloŚwiaty. Trzy dni z fantastyką (program)

Od ponad 20 lat Falkon dostarcza fantastycznych wrażeń. W ten weekend też ich nie zabraknie: będą spotkania z twórcami, prelekcje, panele dyskusyjne, konkursy, warsztaty, pokazy i gry. To wszystko przez trzy dni w Akademii Nauk Stosowanych im. Wincentego Pola w Lublinie.

ALARM24

Masz dla nas temat? Daj nam znać pod numerem:
Alarm24 telefon 691 770 010

Wyślij wiadomość, zdjęcie lub zadzwoń.

kliknij i poinformuj nas!

Najczęściej czytane

Dzisiaj · Tydzień · Wideo · Premium