Zatrudnij niepełnosprawnego

Pracodawca, który zatrudnia niepełnosprawnego, musi zapewnić takiej osobie odpowiednie warunki pracy, jest też skazany na częstsze kontrole. Wiele firm jednak chętnie angażuje do pracy osoby nie w pełni sprawne. - Bo się opłaca - twierdzą.

Niepełnosprawnych można zatrudniać na otwartym rynku pracy oraz w zakładach pracy chronionej (ZPChr) - ta duga forma daje więcej przywilejów.
Status zakładu pracy chronionej uzyska ten pracodawca, który zatrudnia nie mniej niż 25 osób w pełnym wymiarze, przez co najmniej rok i ma odpowiednie poziomy zatrudnienia niepełnosprawnych przez co najmniej 6 miesięcy. Czyli: W zakładzie ma pracować 40 proc. niepełnosprawnych, w tym przynajmniej 10 proc. z nich ma mieć umiarkowany bądź znaczny stopień niepełnosprawności.

Od 1 stycznia 2009 r. część ZPChr będzie musiała zatrudniać więcej niepełnosprawnych pracowników - niepełnosprawni będą musieli stanowić co najmniej połowę personelu.
- Dla nas to żaden problem. Już teraz ponad 85 proc. naszych pracowników, to osoby niepełnosprawne. Pracują w biurze, przy obsłudze sprzętu, w szwalni - zapewnia Krystyna Chromik, prezes ds. pracowników Spółdzielni "Simena” z Radzynia Podlaskiego. - Zatrudnianie niepełnosprawnych się opłaca, głównie ze względu na przeróżne dofinansowania - dodaje.

Prowadzący ZPChr jest zwolniony z niektórych podatków:
• od czynności cywilnoprawnych,
• od nieruchomości,
• rolnego,
• leśnego.
Pracodawca zatrudniający niepełnosprawnych może liczyć na:
• zwrot kosztów przystosowania stanowiska pracy - maksymalnie 20-krotność przeciętnego wynagrodzenia za każde przystosowane miejsce pracy,
• zwrot kosztów wyposażenia stanowiska pracy niepełnosprawnego pracownika - maksymalnie 15-krotność przeciętnego wynagrodzenia za każde wyposażone stanowisko pracy,
• dofinansowanie do szkoleń pracownika - koszty szkolenia mogą być refundowane ze środków PFRON do wysokości 90 proc. tych kosztów, ale nie więcej niż dwukrotne przeciętne wynagrodzenie na osobę,
• zwrot wynagrodzenia oraz obowiązkowych składek na ubezpieczenie społeczne. Pracodawca, który przez co najmniej 12 miesięcy zatrudni osobę niepełnosprawną - wcześniej zarejestrowaną w urzędzie pracy jako bezrobotna - może otrzymać zwrot 60 proc. jej wynagrodzenia brutto oraz obowiązkowych składek na ubezpieczenia społeczne od tego wynagrodzenia za okres 1 roku od dnia jej zatrudnienia.

Gdyby pracodawca zatrudniał niepełnosprawnego krócej niż 12 miesięcy, jest zobowiązany do zwrotu pełnej wysokości otrzymanej kwoty.

Pracodawca musi wiedzieć, że niepełnosprawny będzie pracował krócej, zachowując przy tym prawo do pełnego wynagrodzenia.

Niepełnosprawny w stopniu lekkim może pracować powyżej 8 godzin na dobę i 40 tygodniowo. Natomiast czas pracy osób niepełnosprawnych w stopniu umiarkowanym lub znacznym nie może przekraczać 7 godzin dziennie i 35 tygodniowo. Nie wolno też zatrudniać takich osób w porze nocnej ani w godzinach nadliczbowych.

Każda osoba niepełnosprawna ma prawo do dodatkowej przerwy, wliczanej do czasu pracy - 15 minut. Jest ona przeznaczona na gimnastykę albo wypoczynek.
- W naszej firmie istnieje przychodnia rehabilitacyjno- socjalna. Niepełnosprawnym należy zapewnić odpowiednią opiekę. To dobrzy pracownicy, ale mniej sprawni - tłumaczy Krystyna Chromik.

Osoby ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności mają prawo do dodatkowego 10-dniowego urlopu. Od tej reguły jest wyjątek. Gdy przysługuje im urlop przekraczający 26 dni rocznie (bo, np. są nauczycielami), to z tego przywileju nie skorzystają.

Niepełnosprawny ma też prawo uczestniczyć raz w roku w turnusie rehabilitacyjnym. Przysługuje mu w tym celu 21 dni roboczych zwolnienia z pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia.

- Osobie niepełnosprawnej należy zapewnić odpowiednie warunki pracy. To, oczywiście, wiąże się z dodatkowymi kosztami. Mimo wszystko - warto. Dostajemy przecież dofinansowania - twierdzi Ewa Dbała z działu kadr Spółdzielni Niewidomych im. M. Sękowskiego z Lublina.

Stanowisko pracy niepełnosprawnego nie może:
• zmuszać pracownika do niefizjologicznych, długotrwałych pozycji wymuszonych,
• przeciążać układu statyczno-dynamicznego,
• wymagać stałego napięcia mięśniowego,
• powodować z innych przyczyn nadmiernego wydatku energetycznego,
• zmuszać do długotrwałej i jednostajnej koncentracji psychologicznej.

Ogólne warunki dofinansowania firm zatrudniających niepełnosprawnych określa ustawa z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (DzU Nr 123, poz. 776 ze zm.)