Ostatnimi czasy do wojewódzkiego konserwatora zabytków trafiło wiele ciekawych artefaktów sprzed wieków. Mogą pochodzić nawet z okresu rzymskiego.
Odkryć niedaleko Niedrzwicy Dużej dokonali członkowie grupy eksploracyjnej „Odkrywcy Niedrzwicy”. Do konserwatora zabytków przekazanych zostało 14 przedmiotów datowanych od okresu późnorzymskiego do XIX wieku.
Wszystkie przekazane przedmioty wykonane są ze stopów miedzi. Wśród nich znajdziemy fragment późnorzymskiej fibuli wykonanej z brązu.
– Na stronie zewnętrznej widoczne są pozostałości zdobienia w postaci karbowania. Kabłąk stanowi część kuszowatej zapinki z podwiniętą nóżką. Zapinkę zaliczyć można do pierwszej serii VI grupy Almgrena i datować na późny okres rzymski – informuje konserwator zabytków.
Wśród kolejnych znalezisk można wymienić ażurowe okucia, które mogły być przymocowane do sakwy. Po ich oczyszczeniu od spodu znaleziono nity, które umożliwiały mocowanie przedmiotów do podłoża (skóry). Okucia datowane są na okres pomiędzy XVI a XVII wieku.
Znalezione zostały także dwa pierścienie. Najprawdopodobniej zostały wykonane z mosiądzu oraz brązu. Pierścienie posiadają nacięcia charakterystyczne dla biżuterii z okresu od XV do XVII wieku.
Ostatni ze znalezionych przedmiotów to stempel wykonany z mosiądzu pochodzący z przełomu XVIII i XIX wieku. Analizę jego wykonał dr hab. Andrzej Trzciński. W opisie stempla czytamy:
„W centrum cippus (kamienny słup), przy nim po lewej owalna tarcza w układzie pionowym. Na cippusie waza z wicią roślinną – dwie długie liściaste gałązki spływają z niej symetrycznie po bokach cippusu. Po obu stronach cippusu rośliny z szablastymi liśćmi. Na cippusie inskrypcja hebrajska w trzech wersach – pismo kursywne, niektóre znaki półkursywne. Cała hebrajska inskrypcja wygląda tak jakby została skopiowana z odręcznego zapisu kursywnego. Na tarczy dwie splecione litery łacińskie kursywne. Linia otokowa tłoka ciągła. Technika wklęsła.”
Inskrypcja w języku hebrajskim po przetłumaczeniu brzmi: „Skromny Pinchas syn [pana] Szaula z lewitów”. Umieszczone dodatkowo na tłoku łacińskie litery „PS” być może są inicjałami – Pinchas Saulowicz.